Λίγο πριν την πολυαναμενόμενη πρεμιέρα του έργου «Επέκεινα της Επιστροφής» στην Αίγυπτο...
, συναντήσαμε την Ιωάννα Γκαβάκου, μια ηθοποιό που με το πάθος και την αφοσίωσή της δίνει ζωή σε έναν από τους κεντρικούς ρόλους της παράστασης.
Σε μια ειλικρινή συζήτηση, μας μιλά για την εμπειρία της στο δίγλωσσο αυτό έργο, την πρόκληση του να ερμηνεύσει σε ένα πολιτισμικό σταυροδρόμι, καθώς και για τη σημασία που έχει για την ίδια η συγκεκριμένη παράσταση. Πώς προσεγγίζει τον ρόλο της; Τι σημαίνει γι’ αυτήν το ταξίδι στην Αίγυπτο και η συνάντηση με το κοινό μιας διαφορετικής κουλτούρας;
Ας την ακούσουμε...
Συνέντευξη: Γιώργος Δουμάνης
Διαβάζω την ποίηση του Καβάφη από μικρή ηλικία, την λατρεύω και νοιώθω ότι είναι δώρο να συμμετέχω στο "Επέκεινα της Επιστροφής", ένα έργο αφιέρωμα στον μεγάλο Ποιητή μας, γραμμένο με ευαισθησία και ποιότητα από τον Στέφανο Καρυδάκη. Με συγκινεί πολύ ότι η παράσταση θα ξεκινήσει από την Αλεξάνδρεια και το Κάιρο την χώρα που γεννήθηκε και έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του ο Κωνσταντίνος Καβάφης και ότι θα συμμετέχουν σπουδαίοι Αιγύπτιοι που ασχολούνται με την γλώσσα μας και τον πολιτισμό μας όπως ο Dr.Tarek M Radwan και οι μαθητές του. Με συγκινεί επίσης το ότι θα συναντήσουμε αυτό το σημαντικό κομμάτι του Ελληνισμού μας το οποίο υποστήριξε και έφερε αυτήν την παράσταση στην Αίγυπτο.
Στο έργο παίζω ένα πρόσωπο φανταστικό την Μαρία μια Ελληνίδα της Αλεξάνδρειας και πολύ κοντινή φίλη του Καβάφη. Αυτή είναι και η πρόκληση ότι για να πλάσω την φανταστική Μαρία σκέφτομαι τον Καβάφη και την δημιουργώ μέσα από αυτόν.
Πολύ σωστά, η Μαρία είναι ένας από τους πιο κοντινούς ανθρώπους στον Καβάφη μέσα στο έργο. Πώς προσέγγισες την ιδιαίτερη σχέση τους και τι στοιχεία της προσωπικότητάς της σε γοητεύουν περισσότερο;
Η Μαρία λοιπόν είναι μια φίλη καρδιάς του Κωσταντίνου Καβάφη που τον γνωρίζει από τα νεανικά του χρόνια βρίσκεται πάντα δίπλα του, τον ενθαρρύνει, τον θαυμάζει, τον αγαπά, τον εκτιμά για την αξιοπρέπεια του χαρακτήρα του και πιστεύει στο μεγαλείο του έργου του. Είναι μία γυναίκα με πνευματικές ανησυχίες και με ανοικτό πνευματικό ορίζοντα! Ζει σε μια εποχή που δεν υπάρχει η κινούμενη εικόνα δηλαδή ο κινηματογράφος κ.λ.π και οι εικόνες που αντλούνται μέσα από τον πεζό ή τον ποιητικό λόγο έχουν μεγάλη σημασία. Οι κοινωνικές ομάδες της εποχής με πνευματικές αναζητήσεις, συχνά κάνουν παρέα με συγγραφείς, ποιητές και γενικά καλλιτέχνες αναζητώντας σε φιλολογικές συζητήσεις την ουσία των όσων συμβαίνουν και υπάρχουν. Η Μαρία ανήκει σε αυτές τις κοινωνικές ομάδες των πνευματικών αναζητήσεων και αυτό την κάνει τολμηρή και γοητευτική για την εποχή που ανήκει.
Τι θεωρείς ότι συμβολίζει η Μαρία στο έργο και πώς συμβάλλει στη συναισθηματική και δραματουργική εξέλιξη της ιστορίας;
Η Μαρία συμβολίζει στο έργο την θηλυκή δύναμη που με ευελιξία προστατεύει, χαϊδεύει, μαλακώνει την ψυχή του "Ποιητή" από τις σκιές και τις υπαρξιακές αμφιβολίες ενώ ταυτόχρονα η ίδια βρίσκει την ουσία ζωής που αναζητά μέσα στους στίχους του Καβάφη. Για την Μαρία δεν είναι μόνο η ομορφιά και η απόλαυση στην ποίηση του Καβάφη, αλλά και ένας ολόκληρος νέος τρόπος ζωής που αποκαλύπτεται και προτείνεται μέσα από την ποίηση του.
Η Μαρία πάντα προσπαθεί να βοηθήσει τον Καβάφη να βγει από την εσωστρέφειά του. Να συμμετέχει στην ζωή και να μην βυθίζεται συνεχώς και μόνο στην ποίηση του. Κάποιες φορές το καταφέρνει.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να ερμηνεύσεις έναν χαρακτήρα που ζει σε μια διαφορετική εποχή από τη δική μας και πώς βρήκες τις αναφορές για να «χτίσεις» τη Μαρία σου;
Έχω παίξει σε αρκετά έργα εποχής στο συγκεκριμένο κύρια πηγή μου για την Αλεξάνδρεια του τότε και των ανθρώπων της είναι το αριστούργημα του Λώρενς Ντάρελ "Αλεξανδρινό Κουαρτέτο" και ειδικά το πρώτο μέρος η "Ιουστίνη" το οποίο αναφέρεται και στον Καβάφη μιλώντας για τον "Ποιητή" της πόλης. Οι Ευρωπαίες γυναίκες της Αλεξάνδρειας εκείνης της εποχής νομίζω ότι μοιάζουν να είναι κοσμοπολίτισες, ελεύθερες και γοητευτικές.
Έχεις κάποια αγαπημένη σκηνή ή κάποιο συγκεκριμένο σημείο του έργου που σε συγκινεί ιδιαίτερα;
Ναι με συγκινούν αυτές οι φράσεις.
Είσαι έτοιμος να αποδεκτείς το τέλος;
Κανείς δεν είναι ποτέ έτοιμος. Όμως αν αποδεχτείς την αναπόφευκτη μοίρα σου τότε η απώλεια γίνεται λιγότερο βάρος.
Οι στίχοι του Καβάφη παίζουν καθοριστικό ρόλο στην παράσταση. Υπάρχει κάποιο ποίημά του που σε έχει αγγίξει προσωπικά και γιατί;
Μου αρέσουν πολλά ποιήματα του. Καβάφη. Μου αρέσει πολύ το 200π.χ και το "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον" και άλλα πολλά.
Πώς ήταν η συνεργασία σου με τον συγγραφέα και σκηνοθέτη του έργου, Στέφανο Καρυδάκη; Τι έχεις αποκομίσει από αυτή την εμπειρία;
Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να ερμηνεύσεις έναν χαρακτήρα που ζει σε μια διαφορετική εποχή από τη δική μας και πώς βρήκες τις αναφορές για να «χτίσεις» τη Μαρία σου;
Έχω παίξει σε αρκετά έργα εποχής στο συγκεκριμένο κύρια πηγή μου για την Αλεξάνδρεια του τότε και των ανθρώπων της είναι το αριστούργημα του Λώρενς Ντάρελ "Αλεξανδρινό Κουαρτέτο" και ειδικά το πρώτο μέρος η "Ιουστίνη" το οποίο αναφέρεται και στον Καβάφη μιλώντας για τον "Ποιητή" της πόλης. Οι Ευρωπαίες γυναίκες της Αλεξάνδρειας εκείνης της εποχής νομίζω ότι μοιάζουν να είναι κοσμοπολίτισες, ελεύθερες και γοητευτικές.
Έχεις κάποια αγαπημένη σκηνή ή κάποιο συγκεκριμένο σημείο του έργου που σε συγκινεί ιδιαίτερα;
Ναι με συγκινούν αυτές οι φράσεις.
Είσαι έτοιμος να αποδεκτείς το τέλος;
Κανείς δεν είναι ποτέ έτοιμος. Όμως αν αποδεχτείς την αναπόφευκτη μοίρα σου τότε η απώλεια γίνεται λιγότερο βάρος.
Οι στίχοι του Καβάφη παίζουν καθοριστικό ρόλο στην παράσταση. Υπάρχει κάποιο ποίημά του που σε έχει αγγίξει προσωπικά και γιατί;
Μου αρέσουν πολλά ποιήματα του. Καβάφη. Μου αρέσει πολύ το 200π.χ και το "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον" και άλλα πολλά.
Ο Στέφανος Καρυδάκης είναι ένας ανήσυχος ευαίσθητος και ταλαντούχος καλλιτέχνης. Με χαρά συνεργάζομαι μαζί του
Πόσο διαφορετική είναι η εμπειρία να συμμετέχεις σε μια παράσταση που περιλαμβάνει όχι μόνο θεατρική αφήγηση, αλλά και video projections και μουσικά στοιχεία;
Η παράσταση αυτή είναι πολύπλοκη είναι πολλά που πρέπει να ισορροπήσουν μεταξύ τους. Ποίηση, θέατρο, αφήγηση, βίντεο. Θέλει πολύ δουλειά.
Αν μπορούσες να συναντήσεις τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Καβάφη, τι θα ήθελες να τον ρωτήσεις;
Αν συναντούσα τον Κωσταντίνο Καβάφη θα του έλεγα ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ.
Αν μπορούσες να συναντήσεις τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Καβάφη, τι θα ήθελες να τον ρωτήσεις;
Αν συναντούσα τον Κωσταντίνο Καβάφη θα του έλεγα ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ.
Εγώ, με τη σειρά μου, θέλω να σας ευχαριστήσω για αυτή την όμορφη και ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ήταν πραγματικά χαρά μου να μιλήσουμε για το «Επέκεινα της Επιστροφής» και την ξεχωριστή αυτή εμπειρία.
Σας εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία στις παραστάσεις και ένα υπέροχο ταξίδι στην Αίγυπτο. Ανυπομονούμε να ακούσουμε για τις εντυπώσεις σας από αυτή τη μοναδική διαδρομή!
Η παράσταση «Επέκεινα της Επιστροφής» θα παρουσιαστεί στην Αλεξάνδρεια στις 22 Μαρτίου στο Θέατρο Ιουλίας Σαλβάγου. Στο Κάιρο, η παράσταση θα ανέβει στις 24 Μαρτίου στο Θέατρο της Αμπετείου Σχολής.