Ένας «ξένος» μέσα στον τόπο του, o «Αμερικάνος» Τζων Στόθισον, Έλληνας μετανάστης, επιστρέφει μετά από 25 χρόνια στο νησί του. Παραμονή Χριστουγέννων του 1879, περιπλανιέται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Κανείς δεν τον αναγνωρίζει. Μόνη του ελπίδα η αγαπημένη του, που ίσως ακόμα να τον περιμένει.
Η συναρπαστική ιστορία αγάπης και ξενιτιάς, ο «Αμερικάνος», η παράσταση που βασίζεται στο ομώνυμο αριστουργηματικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη σε σκηνοθεσία-ερμηνεία του Θανάση Σαράντου, πρωτότυπη μουσική σύνθεση Λάμπρου Πηγούνη με μουσικό επί σκηνής τον Κωνσταντίνο Ευαγγελίδη παρατείνει τις on demand προβολές μέσω της viva.gr έως 16 Ιανουαρίου 2022!
Ανταποκρινόμενη στις έκτακτες υγειονομικές συνθήκες της πανδημίας, η εταιρεία θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον» κινηματογράφησε την παράσταση στο θέατρο Φούρνος. Η μαγνητοσκόπηση υψηλής ανάλυσης πραγματοποιήθηκε με χρήση πολλαπλών καμερών και ειδικά διαμορφωμένη τηλεσκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαυρομούστακου υπό την καθοδήγηση του Θανάση Σαράντου.
Ο κινηματογραφικός φακός ακολουθεί τον Θανάση Σαράντο που ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, που μεταμορφώνεται σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της ζωντανής μουσικής. Αυτόπτες μάρτυρες της αφήγησης, οι θεατές ακολουθούν την ιστορία σαν να βρίσκονται στον ίδιο τον θεατρικό χώρο. Γίνονται οι ίδιοι, οι συντοπίτες του μετανάστη, που αναζήτησε τη Γη της Επαγγελίας, αλλά η αγάπη για την πατρίδα του, τον έφερε πίσω στο γενέθλιο τόπο του. Το αποτέλεσμα είναι ένας συνεχής διάλογος της ιδιόμορφης γλώσσας του Σκιαθίτη συγγραφέα με την ζωντανή σύγχρονη μουσική: το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια ιδιαίτερη χρήση του πιάνου, που παίζεται και ως σαντούρι, συνάδουν με τον πλούτο και την δύναμη της συναρπαστικής παπαδιαμαντικής γλώσσας.
Ηθοποιός και θεατές καλούμαστε να κοινωνήσουμε στον μυστηριώδη και μαγευτικό κόσμο του Παπαδιαμάντη, τον γεμάτο ποίηση και λυρισμό.
Σημείωμα Θανάση Σαράντου
Όταν ήμουν παιδί, ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη μού φαινόταν σαν ένας ήρωας κόμικ. Υπήρχε σασπένς και μυστήριο σ’ αυτό το πρόσωπο. Με ενδιέφερε η ιστορία του. Αργότερα στην εφηβεία μου, διάβασα το πρωτότυπο κείμενο. Με ερέθιζε αυτή η γλώσσα που με έναν τρόπο ήταν η ιστορία της Ελλάδας. Το ταξίδι της Ελλάδας μέσα στους αιώνες. Υπήρχαν τούρκικες και ιταλικές λέξεις, όλο το μυστήριο του ελληνικού λαού, το σταυροδρόμι διάφορων πολιτισμών που βρίσκεται σ’ ένα κομμάτι γης που περιτριγυρίζετε από θάλασσα. Πάντα με απασχολούσε να βρεθεί ένας τρόπος να μεταφερθεί στη σκηνή ο λόγος του Σκιαθίτη συγγραφέα. Αυτή η ευκαιρία μου δόθηκε το 2009, σε ένα θεατράκι, το «Άλεκτον» σε συνεργασία με τον Λάμπρο Πηγούνη, τον συνθέτη της μουσικής της παράστασης. Πλησίαζαν Χριστούγεννα. Σε ένα ξεχαρβαλωμένο πιάνο που υπήρχε στο χώρο, ο μουσικός έκανε κάποιες δοκιμές για το πώς μπορεί να υπάρχει συνομιλία του λόγου του Παπαδιαμάντη με μουσική εμπνευσμένη από το έργο και ελληνικά ηχοτοπία. Το πιάνο παίχτηκε ανορθόδοξα όχι μόνο πατώντας τα πλήκτρα, αλλά και τις χορδές, σαν να ήταν ένα σαντούρι. Έτσι προέκυψε αυτή η συνομιλία μεταξύ λόγου και μουσικής. Προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε την ψυχολογία του βασικού ήρωα και μέσω της αφήγησης να παρελάσουν όλα τα πρόσωπα του έργου. Θεώρησα ότι αυτό ήταν ένα πολύ γοητευτικό παιχνίδι υποκριτικής και σκηνοθεσίας. Από το τίποτα προσπαθήσαμε να δώσουμε την ιστορία χωρίς σκηνικά και κοστούμια, παρά μόνο με μία βαλίτσα, ένα παλτό, ένα κασκόλ κι ένα κασκέτο. Ο κόσμος αγάπησε την παράσταση, η οποία έγινε γνωστή από στόμα σε στόμα. Έτσι άρχισε το ταξίδι του Αμερικάνου πριν από δώδεκα χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Η ταυτότητα της παράστασης
«Ο Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
θεατροποιημένη λογοτεχνία
Διάρκεια: 55 λεπτά
Συντελεστές
Σκηνοθεσία- Φωτισμοί - Ερμηνεία: Θανάσης Σαράντος
Μουσική σύνθεση: Λάμπρος Πηγούνης
Μουσικός επί σκηνής: Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης
Σκηνική επιμέλεια: Λίνα Μότσιου
Βοηθός σκηνογράφου: Χρήστος Λάσκαρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοφάνης Μιλλεούνης
Τηλεσκηνοθεσία: Μιχαήλ Μαυρομούστακος
Οργάνωση παραγωγής: Ράνια Παπαδοπούλου
Παραγωγή: εταιρεία θεάτρου Ηθικόν Ακμαιότατον
Video trailer: https://youtu.be/IiaJiamw624
Τιμή εισιτηρίων:
Ειδική προσφορά από 4/1 – 16/1: 5 ευρώ
Αγορά εισιτηρίων: https://www.viva.gr/tickets/streaming/theater/o-amerikanos-tou-apapadiamanti-on-demand/
Απαγορεύεται αυστηρά η μαγνητοσκόπηση, ηχογράφηση, φωτογράφηση μέρους ή/και όλης της παράστασης & κάθε χρήση οπτικοακουστικών μέσων καταγραφής. Καταστρατήγηση του παρόντος διώκεται ποινικά.
Η διαδικασία παρακολούθησης της παράστασης είναι η εξής:
Αγοράζοντας ένα εισιτήριο / κωδικό για την προβολή της παράστασης, θα λάβετε στο email σας link με τη σελίδα της παραγγελίας σας από όπου θα μπορείτε να κατεβάσετε το παραστατικό σας (εισιτήριο). Ανοίγοντας το εισιτήριό σας, παίρνετε τον μοναδικό κωδικό του barcode σας. Εισάγετε τον κωδικό αυτό στη σελίδα που αντιστοιχεί στην προβολή που έχετε επιλέξει
Η είσοδος του κοινού στην σελίδα προβολής της παράστασης δύναται να πραγματοποιηθεί από την ώρα έναρξης και έχει ισχύ 3 ωρών.
Ενδεικτικές κριτικές για την παράσταση (2009-2021)
«…Αυτήν τη ριζιμιά, μονολιθική διάσταση του έργου συλλαμβάνει ατόφια και αποδίδει ακέραιη η κάθετη σκηνοθεσία, και η “ακάθιστη” ερμηνεία του Θανάση Σαράντου, επικολυρική, σε σωστές αναλογίες και δόσεις. Αυτό που λένε με μια λέξη, ψυχωμένη!...»
Λέανδρος Πολενάκης, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «Η Αυγή»
«…η συγκεκριμένη δραματοποίηση – κινηματογράφηση για το διαδίκτυο είναι το ένα άκρο της μέγιστης δυνατής θεατρικότητας που μας ωθεί αναπόφευκτα προς το άλλο άκρο της μέγιστης δυνατής κινηματογραφικότητας…»
Κωνσταντίνος Μπούρας, Εφημερίδα «Το Βήμα»
«…Είδα μια σμιλεμένη απλότητα, που ταίριαζε θαρρώ στη γοητευτική πλαστικότητα του πρωτότυπου κειμένου. Είδα με τι τρυφερότητα ανέβηκε στo άρμα των λέξεων και μας ταξίδεψε σε μέρη, σε χρόνους, σε ιδιώματα…»
Σάββας Πατσαλίδης ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
«....Υπάρχει ένας ξεχωριστός τόπος ανάμεσα στη σκηνή και το κοινό, μια χώρα αόρατη που ονομάζεται Μαγεία. Κάποιες παραστάσεις σου απλώνουν το χέρι για να περάσετε μαζί σ' αυτήν την χώρα, κάποιες την καταπατούν και κάποιες σου κάνουν απεγνωσμένα νοήματα και βεβιασμένες χειρονομίες για να βρεθείς εκεί. "Ο Αμερικάνος" ανήκει στην πρώτη περίπτωση. Μας άπλωσε το χέρι με τρυφερότητα, χιούμορ και συγκίνηση και βρεθήκαμε μαζί στη χώρα της Μαγείας, σ' αυτόν τον ενδιάμεσο τόπο όπου ιδανικά συναντιούνται το Θέατρο κι ο Θεατής...»
ΕΞΩΣΤΗΣ Θεσσαλονίκης
«...Μακριά η διαδρομή του διηγήματος στη θεατρική σκηνή, μέσα από την εμπνευσμένη μεταφορά του από τον εκλεκτό Θανάση Σαράντο, που το σκηνοθέτησε με τη μορφή μονολόγου και το ερμηνεύει από το 2009 σε αλλεπάλληλες διαδοχικές θεατρικές σεζόν, το ταξιδεύει πιστά και αφοσιωμένα ανά την Ελλάδα και το μοιράζεται με χιλιάδες θεατές. Λιτή και ευθύβολη η σκηνοθετική του προσέγγιση αλλά και συγκινησιακά φορτισμένη, διεγείρει το συναίσθημά μας εισάγοντάς μας στο κλίμα της εποχής και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του διηγήματος ...»
Χριστίνα Κόκκοτα – ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
«... Ο Σαράντος κατάφερε έναν άθλο: να διατηρήσει για μια 10ετία φρέσκο, ζωντανό και επιθυμητό έναν μονόλογο στην υπέροχη καθαρεύουσα του συγγραφέα του, την αναμεμειγμένη με στοιχεία τοπικού, Σκιαθίτικου, ιδιώματος. Με ευλαβικό σεβασμό απέναντι στον δύσκολο λόγο, με εντυπωσιακή δύναμη και πληθωρικότητα, αυτός ο σπουδαίος ηθοποιός απλώνεται, ξεχειλώνει επί σκηνής και «ντύνεται» ξεχωριστά όλα τα πρόσωπα του διηγήματος...»
Τόνια Μανιατέα – ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
«... Σκηνοθεσία, φωτισμός, συναίσθημα… ναι, ήταν κι αυτό διάχυτο στο χώρο. Όλα συνέτειναν σε ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Ένα θρίαμβο! ...»
Νάσος Κονίτσας – noisy.gr
«...”όργωσε” την Ελλάδα με το αριστουργηματικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Ο Αμερικάνος", ο καλός ηθοποιός και σκηνοθέτης Θανάσης Σαράντος...»
Ιλειάνα Δημάδη – ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ
«…Ο Θανάσης Σαράντος είναι επί σκηνής ο άνθρωπος-«ορχήστρα»…»
Αργυρώ Σταυρίδη – monopoli.gr
«…Ο Θανάσης Σαράντος, που πρωταγωνιστεί και παράλληλα υπογράφει τη σκηνοθεσία και τους φωτισμούς της παράστασης, καταφέρνει να προσπεράσει με επιτυχία τον σκόπελο της γλώσσας και να αποφύγει την παγίδα της στείρας αφήγησης, διατηρώντας, ταυτόχρονα, ακέραιο το κείμενο του συγγραφέα…»
Λίνος Αρσένης, Culture Press
«...Ο Θανάσης Σαράντος εντυπωσίασε το κοινό με την ερμηνεία του – ή μάλλον θα έπρεπε να πούμε… τις ερμηνείες του, αφού στα διαλογικά μέρη του κειμένου μεταπηδούσε με αφοπλιστική άνεση από το ένα πρόσωπο στο άλλο…»
Λυδία Ελιόγλου - ΕΒΔΟΜΗ ΚΑΒΑΛΑΣ
«…Η σκηνική μεταφορά του διηγήματος -το οποίο παρέμεινε ανέπαφο- έδωσε με απλούστατα μέσα, σε μια εντελώς άδεια σκηνή και χωρίς «ψαγμένα» ευρήματα ή τερτίπια, ο Θ. Σαράντος …» Kultourosoupa.gr
«… Παράσταση με μιαν απέριττη αύρα, έδωσε έμφαση στην καθαρότητα της απλότητας και στη λιτή έκφραση, υπηρετώντας άμεσα το κείμενο και τιμώντας τη μνήμη του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα…», Αγγέλα Μάτζιου
«… Οι φωτισμοί δημιούργησαν εξ’ αρχής μια επιβλητική και υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ η κινησιολογία «κούμπωνε» άψογα με τη ροή του λόγου. Ο εξαιρετικός ερμηνευτής Θ. Σαράντος, κάνοντας «διάλογο» με ένα πιάνο επί σκηνής, καταφέρνει να σε μεταφέρει σε μια αλλοτινή εποχή, χωρίς σκηνικά, με μοναδικά εργαλεία ένα παλτό και μία βαλίτσα»
Κώστας Νταλιάνης- patrasevents.gr
« …Η παράσταση κερδίζει το στοίχημα. Κι όταν τελειώνει δεν ξέρεις για τι απ’ όλα να πρωτοχειροκροτήσεις. Ένα μονόπρακτο βασισμένο στον Παπαδιαμάντη, με έναν ηθοποιό και έναν συνθέτη επί σκηνής, αποδεικνύεται μακράν καλύτερο από άλλες πολυδιαφημισμένες υπερπαραγωγές...»
Φιλιώ Ράγκου – Η ΑΞΙΑ
«...Η διαχρονική αξία της ρέουσας παπαδιαμάντειας γλώσσας, το θέμα του διηγήματος που με έναν παράδοξο τρόπο γίνεται ξανά επίκαιρο στις μέρες μας, αλλά και η αφαιρετική και καλοδουλεμένη προσέγγιση του Σαράντου, είναι οι λόγοι που έδωσαν "πνοή" στην παράσταση η οποία συνεχίζει ακάθεκτη εδώ και 10 χρόνια...»
Έλενα Γαλανοπούλου – tospirto.net
«…Η σημασία του διηγήματος, που μετουσίωσε σε άριστο θεατρικό λόγο ο Θανάσης Σαράντος, είναι πρωτίστως η γλώσσα και το ταξίδι των θεατών σε μια άλλη Ελλάδα. Αυτή που δεν ζήσαμε, αυτή που δεν θα’ρθει ποτέ πάλι...»
Γιώργος Χριστοδούλου – Η ΣΦΗΝΑ
