Ντίνος Ηλιόπουλος: Μικρό αφιέρωμα για τα 17 χρόνια που έφυγε από κοντά μας

Επιμέλεια: Στέφανος Καρυδάκης

Ο Ντίνος Ηλιόπουλος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1915, από Έλληνες γονείς. 

Ο πατέρας του καταγόταν από την Πελοπόννησο-Κυπαρισσία και η μητέρα του...
είχε γεννηθεί στην Υεμένη. 

Ο έμπορος πατέρας του καταστρέφεται οικονομικά από το κραχ του 1929 και υποχρεώνεται να μετακομίσει μαζί με την γυναίκα και τα παιδιά του (δύο αγόρια και τρία κορίτσια) στη Μασσαλία, όπου o μικρός Ντίνος γράφτηκε στο Δημοτικό και τελείωσε το σχολείο πετυχαίνοντας με άριστα στις εξετάσεις για το απολυτήριο Λυκείου. 

Για αυτόν τον λόγο άλλωστε είχε μεγαλύτερη ευχέρεια στη Γαλλική που είχε γίνει η πρώτη του γλώσσα. Το 1935 επέστρεψε με την οικογένειά του στην Ελλάδα και γράφτηκε στο «Berkshire High Commercial School», που υπήρχε τότε στην Αθήνα, για να σπουδάσει εμπορικές επιστήμες και ν' ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του. 

Αφού πήρε το πτυχίο του και εκπλήρωσε την, παρατεταμένη λόγω πολέμου, στρατιωτική του θητεία, εργάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα σε μια αντιπροσωπεία. Αναζητώντας συνεχώς κάτι διαφορετικό, συνέχισε να αλλάζει δουλειές «σαν τα ξυραφάκια του» όπως έλεγε και ο ίδιος, μέχρι που ανακάλυψε την αγάπη και την κλίση του προς το θέατρο.

Η προσπάθειά του να φοιτήσει στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, δίνοντας εξετάσεις με ένα ποίημα του Καβάφη, στέφθηκε με αποτυχία διότι θεωρήθηκε ότι δεν διέθετε τον απαραίτητο, για την εποχή, στόμφο και το ανάλογο παράστημα. Ο Ντίνος Ηλιόπουλος δεν απογοητεύτηκε, διέθετε πείσμα και υπομονή, έτσι, γράφτηκε στην ιδιωτική σχολή του διεθνούς φήμης διευθυντή του Θεάτρου «Σάρα Μπερνάρ», Γιαννούλη Σαραντίδη, που είχε έρθει στην Αθήνα πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να σκηνοθετήσει μερικά έργα της Μαρίκας Κοτοπούλη και να επιστρέψει πάλι στο Παρίσι. Δυστυχώς, το ξέσπασμα του πολέμου δεν του επέτρεψε να φύγει κι έτσι ίδρυσε τη Δραματική σχολή «Γιαννούλη Σαραντίδη» όπου ο Ηλιόπουλος είχε την ευκαιρία να μαθητεύσει δίπλα στους Γιώργο Βακαλό, Θράσο Καστανάκη, Μ. Καραγάτση, Γιώργο Θεοτοκά, Γιάννη Σιδέρη, Αντώνη Γιαννίδη.

Θα κάνει το ξεκίνημά του στο θεατρικό σανίδι το 1944, με το θίασο της κυρίας Κατερίνας, στο έργο του Λέο Λεντς, «Κυρία, σας αγαπώ». Αργότερα θα παίξει στους θιάσους της Μαρίκας Κοτοπούλη, της Μαίρης Αρώνη, του Δημήτρη Χορν κ.ά. αποκομίζοντας πάντα θετικά σχόλια για τις ερμηνείες του. Χαρακτηριστικά, ο σπουδαίος ηθοποιός της εποχής Βασίλης Λογοθετίδης είχε πει για το νεαρό, τότε, Ηλιόπουλο: "Τι σπουδαίος! Τι φανταστικός κλόουν! Αυτό θα πει θέατρο!".

Η πρώτη από τις πολλές κινηματογραφικές συμμετοχές του Ηλιόπουλου θα γίνει το 1948 με την ταινία «Εκατό χιλιάδες λίρες». Το κινηματογραφικό κοινό πολύ γρήγορα τον αγκάλιασε και η αναγνωρισιμότητά του του επέτρεψε να ηγηθεί από το 1953 και θεατρικού θιάσου (με επιχειρηματία τον Χέλμη) στο Θέατρο Κοτοπούλη-Ρεξ, όπου παρουσίασε την κωμωδία: «Θανασάκης ο πολιτευόμενος», με πρωταγωνίστρια την Άννα Συνοδινού.

Οι περιοδείες του σε όλη την Ελλάδα και οι ταινίες του, που γυρίζονται η μία μετά την άλλη, γνωρίζουν τεράστια επιτυχία και έτσι, το 1963, δημιουργεί τη δική του θεατρική στέγη, στο Θέατρο Γκλόρια, σαν επιχειρηματίας και θιασάρχης. Ανεβάζει κωμωδίες ελλήνων και ξένων συγγραφέων, που γίνονται μεγάλες θεατρικές επιτυχίες και μεταφέρονται και στον κινηματογράφο, όπως τα «Ξύπνα Βασίλη», «Θανασάκης ο πολιτευόμενος», «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος», «Εξοχικό κέντρο ο Έρως», «Ζητείται ψεύτης», «Έκτο πάτωμα» κ.ά. Μέσα από το θίασό του, αναδεικνύονται καινούριες πρωταγωνίστριες που διέπρεψαν και καθιερώθηκαν στη συνείδηση του θεατρόφιλου κοινού σαν σπουδαίες ερμηνεύτριες όπως η Άννα Φόνσου, κι η Μάρω Κοντού. Κάποιο διάστημα, γίνεται συν-θιασάρχης με τον Μίμη Φωτόπουλο. Είναι ένα θεατρικό «πάντρεμα» δυο μεγάλων και αναντικατάστατων καλλιτεχνών, που ανεβάζουν, προς τέρψη του κοινού τους, έργα υψηλού επιπέδου.

Παράλληλα με τις θιασαρχικές του δραστηριότητες, ο Ντίνος Ηλιόπουλος έπαιξε με το Εθνικό Θέατρο στην Επίδαυρο και στο Ηρώδειο, έργα του κλασσικού ρεπερτορίου. Επίσης συνεργάστηκε με τον Αλέξη Σολομό στο «Προσκήνιο». Το 1972, συμπρωταγωνίστησε με την Έλλη Λαμπέτη, στο μιούζικαλ «Γλυκιά Ίρμα» (Είχε προ υπάρξει κι’ άλλη συνεργασία με το θίασο Λαμπέτη - Χόρν, με το έργο: «Ένα ζευγάρι παπούτσια»).

Το 1974 έκανε μια περιοδεία σε 60 πόλεις των ΗΠΑ και του Καναδά, με τα έργα: «Ζητείται ψεύτης», του Δημήτρη Ψαθά και τις «Θεσμοφοριάζουσες», του Αριστοφάνη. Η περιοδεία κρατάει ενάμιση χρόνο, πρωτοφανές διάστημα για ελληνικό θίασο.

Ανάμεσα στα πολλά του ταλέντα έχει και γόνιμη θεατρική φαντασία. Γράφει το μουσικό έργο «Κοντσέρτο για τρομπόνι» (διασκευή από τους «Μέναιχμους» του Πλαύτου)[1] και «Γιάννης Τζόνι και Ιβάν» (διασκευή από το έργο του Γκολντόνι «Υπηρέτης δυο αφεντάδων»), καθώς και τα σατυρικά δοκίμια: «Προσδεθείτε» και «Ο Ντίνος στη χώρα των θαυμάτων». Επίσης, τη βιογραφία του, με τίτλο: «Ένας Ηλιόπουλος ονόματι Ντίνος».

Για την μεγάλη του προσφορά στο θέατρο τιμήθηκε με το Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α'.

Επίσης του απενεμήθη το 1999 το Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών από τον Δήμο Αθηναίων, αλλά και τιμητική πλακέτα το 2000, από τον Δήμο Πειραιά.

Είπαν για τον Ηλιόπουλο

Κώστας Γεωργουσόπουλος: "Ο κλόουν που δραπέτευσε από το φεγγάρι."

Κωνσταντίνος Σημίτης: "Αλήθεια, πόσες γενιές Ελλήνων μεγάλωσαν, γέλασαν, πόνεσαν, έκλαψαν, προβληματίστηκαν, μελαγχόλησαν με αυτό τον άξιο καλλιτέχνη, ο οποίος συνδύαζε την καλλιεργημένη θεατρική παιδεία με το απαράμιλλο υποκριτικό ταλέντο που διέθετε. Εμείς και οι νεότερες γενιές θα θυμόμαστε αυτή την αξιοθαύμαστη καλλιτεχνική φιγούρα που έγραψε τη δική της μοναδική ιστορία στο κινηματογραφικό και το θεατρικό στερέωμα. Ο Ντίνος Ηλιόπουλος κατέκτησε επάξια μία θέση στο πάνθεον των μεγάλων δημιουργών και μας έδειξε ότι η Τέχνη είναι ένα μέσο χειραφέτησης και απελευθέρωσης της ανθρώπινης ύπαρξης. Για αυτό τού οφείλουμε πολλά."

Κώστας Καραμανλής: ". Ο Ντίνος Ηλιόπουλος, ο Ντίνος όλων των Ελλήνων, με το αστείρευτο, πολυδιάστατο ταλέντο του υπηρέτησε την τέχνη του, κυριάρχησε στη θεατρική σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, δωρίζοντας απλόχερα το γέλιο σε γενιές Ελλήνων θεατών. Το ήθος του και η σεμνότητά του είναι η παρακαταθήκη του για τους νεότερους συναδέλφους του."

Απεβίωσε στις 4 Ιουνίου 2001, στην Αθήνα, μετά από μακρά νοσηλεία σε διάφορα νοσοκομεία. Κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη στις 6 Ιουνίου 2001 στο Α΄ Νεκροταφείο[2] και στο μνήμα του υπάρχει μια πλάκα, που γράφει κατ' απαίτησή του: «Με συγχωρείτε κυρίες μου που δεν μπορώ να σηκωθώ».