Το σπάνιο σπάραγμα του ψηφιδωτού, που εικονίζει σε μετάλλιο τον Απόστολο Ανδρέα και χρονολογείται μεταξύ...
των ετών 525-550 μ.Χ,
των ετών 525-550 μ.Χ,
επαναπατρίστηκε στην Κύπρο. Ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής Κύπρου επισημαίνει ότι πρόκειται για «ύψιστης σημασίας βυζαντινό έργο και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα δείγματα, που διέφυγαν της εικονομαχίας».
Το ψηφιδωτό προέρχεται από την αψίδα του ιερού βήματος του ναού της Παναγίας Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη, στην κατεχόμενη Αμμόχωστο.
Ο ψηφιδωτός διάκοσμος της αψίδας του αφαιρέθηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Την αφαίρεση είχε οργανώσει ο γνωστός Τούρκος αρχαιοκάπηλος Αϊντίν Ντικμέν.
Μεταξύ των ετών 1983 και 2015 εντοπίστηκαν και επαναπατρίσθηκαν τα πλείστα των σπαραγμάτων του ψηφιδωτού διάκοσμου.
Το ψηφιδωτό εντοπίστηκε το 2014 από την ιστορικό τέχνης Μαρία Παφίτη. Ο τελευταίος αγοραστής του ψηφιδωτού το απέκτησε ως μέρος μια μεγαλύτερης συλλογής έργων τέχνης το 2010. Αυτός ζήτησε από την κ. Παφίτη να ετοιμάσει μια έκθεση για όλα τα κομμάτια. Η κ. Παφίτη ενημέρωσε τον κάτοχο για την προέλευση του ψηφιδωτού και μετά από ένα μεγάλο διάστημα διαπραγμάτευσης, αυτός συμφώνησε, τελικά, να το παραδώσει στην Εκκλησία της Κύπρου, χωρίς δικαστικές διαμάχες και έναντι μόνο ενός συμβολικού ποσού. Ο δρ. Ανδρέας Πίττας, πρόεδρος της Medochemie και ο Ρόης Πογιατζής, Κύπριος επιχειρηματίας, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, κάλυψαν το ποσό της αποζημίωσης και αποκατάστασης του ψηφιδωτού. Τη νομική επίβλεψη της διαδικασίας είχε ο δικηγόρος Μιχάλης Κορέλης.
Την προσεχή Δευτέρα το απόγευμα στο Μεγάλο Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου θα γίνει η τελετή επαναπατρισμού του σπαράγματος του ψηφιδωτού του Αποστόλου Ανδρέα.
Μετά την παρουσίαση του ψηφιδωτού, ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος θα απονείμει το παράσημο του Αποστόλου Παύλου, ανώτατη τιμητική διάκριση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, στους Ανδρέα Πίττα, Ρόη Πογιατζή και τη Μαρία Παφίτη, οι οποίοι συνέβαλαν στην επιστροφή του ψηφιδωτού στην Εκκλησία Κύπρου.
