Την Χρύσα Σπηλιώτη την έχουμε φιλοξενήσει ξανά στα Paraskinia.com και πάντα είναι χαρά μας να την βλέπουμε στο θέατρο, να...
διαβάζουμε τα βιβλία της και να την φιλοξενούμε στις σελίδες μας.
διαβάζουμε τα βιβλία της και να την φιλοξενούμε στις σελίδες μας.
Σήμερα, με αφορμή το νέο της έργο "Ο Γιός μου Νικόλαος Μάντζαρος" που θα κάνει πρεμιέρα την Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου στην Κεντρική Σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Κέρκυρας στην οποία συμμετέχει μάλιστα η μπάντα της Φιλαρμονικής Εταιρίας Μάντζαρος, μιλάει στον συνεργάτη μας Στέφανο Καρυδάκη.
Ο οποίος ξεκινά την κουβέντα μαζί της αναφερόμενος με έναν ιδιαίτερο τρόπο σε όλη της την θεατρική παρουσία μέσα από τα έργα της -Ποιος ανακάλυψε την Αμερική, Σκοτσέζικο Ντους, Αγκα-Σφι και Φι, Με διαφορά στήθους, Φωτιά και Νερό, Ποιος κοιμάται απόψε;, Το μάτι της Τίγρης-.
Ακολουθεί η συνέντευξη με τον Στέφανο Καρυδάκη
Στέφανος Καρυδάκης - Είκοσι χρόνια μετά από την "πρόσκληση-πρόκληση” να ανακαλύψουμε την δική μας Αμερική και αφού μας έκανες ένα Σκοτσέζικο ντους, ζήτησες να Αγκαλιαστούμε, να σφιχτούμε και να φιληθούμε, μετά με Διαφορά στήθους πλησίασες τη Φωτιά στο νερό ενώ αναρωτήθηκες Ποιος κοιμάται απόψε;, και με το Μάτι τις τίγρης επέστρεψες τώρα να μας διηγηθείς την ιστορία του Νικόλαου Μάντζαρου μέσα από τα μάτια της μητέρας του, Ρεγγίνα.
Χρύσα Σπηλιώτη - Ναι, πέρασαν πράγματι πολλά χρόνια από την πρώτη παράσταση του «Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;» που συνεχίζει να παίζεται κάθε χρόνο σε κάποια σκηνή της Αθήνας και σε άλλες πόλεις επίσης. Φέτος, στις 4 Δεκεμβρίου ανεβαίνει στο θέατρο Άβατον από μια πολύ φρέσκια ομάδα παιδιών σε σκηνοθεσία του Στράτου Λύκου με την Εβιτα Συρίγου και την Μαρίνα Σαμάρκου. Θα μου μείνει όμως Στέφανε αξέχαστη η δική σου εκδοχή της Αμερικής, όταν το είχες σκηνοθετήσει στο Δημοτικό θέατρο του Πειραιά πριν κάποια χρόνια. Η ίδια παράσταση μάλιστα είχε ταξιδέψει και στην Ολλανδία αποσπώντας και Τιμητική διάκριση από το ISOW (International Students Organization of Wageningen) στο Πανεπιστήμιο του Wageningen.
Σ.Κ - Πραγματικά με συγκινείς με τα καλά σου λόγια. Η παράσταση εκείνη ήταν αποτέλεσμα πολύ σκληρής δουλειάς των συνεργατών μου και ειδικά των δύο ηθοποιών Ανθή Κόκκινου και Ελένη Υφαντή. Αλλά σήμερα είμαι εδώ για να μιλήσουμε για το δικό σου έργο και θα ήθελα να μας πεις, πως αποφάσισες να καταπιαστείς με κάτι τόσο διαφορετικό από ότι μας έχεις συνηθίσει μέχρι τώρα.
Χ. Σ -Δεν το αποφάσισα εγώ. Ο Δημήτρης Καρατζιάς και ο Μάνος Αντωνιάδης που έχουν το θέατρο Vault είχαν αυτή την πρωτότυπη ιδέα να ανεβάσουν μια σειρά μονολόγων όπου επτά μητέρες μιλούν για τους γιους τους. Για τον Σολωμό, τον Καβάφη, τον Συγγρό κ.α. Έλληνες σημαντικοί του παρελθόντος που μας εμπνέουν ακόμα και σήμερα. Ο σκηνοθέτης Αυγουστίνος Ρεμούνδος σκέφτηκε εμένα σαν Ρεγγίνα Μάντζαρου, δεν ξέρω γιατί. Απρόσμενη πρόταση γιατί τα τελευταία χρόνια αποκλειστικά γράφω. Του απάντησα «Α! ωραία θα γράψω για τη μάνα του Μάντζαρου» κι εκείνος μου απάντησε «Κυρίως με ενδιαφέρει να την παίξεις». Κι επειδή δεν επιδέχεται αντιρρήσεις ο Αυγουστίνος όταν σου λέει κάτι, βούτηξα στον κόσμο του Μάντζαρου εδώ κι ένα χρόνο, μελετώντας την εποχή, γράφοντας και τώρα ερμηνεύοντας αυτή τη γυναίκα που έζησε μια ταραχώδη ζωή σε μια πολύ ταραγμένη εποχή.
Σ.Κ - 222 χρόνια φέτος από την γέννησή του και ο Μάντζαρος μέσω της μητέρας του μας αποκαλύπτεται. Πως αισθάνεσαι που την επόμενη εβδομάδα θα μας τον παρουσιάσεις στη γενέτειρά του, την Κέρκυρα;
Χ.Σ -Νιώθω μεγάλη προσμονή γι αυτή την παράσταση, μεγάλη χαρά αλλά και ευθύνη. Μιλάω με τον ιδιαίτερο χρωματισμό της γλώσσας Κερκυραίων, χωρίς να είμαι εξοικειωμένη. Αν και η νονά μου λεγόταν Μαρία Τζέμμα Καρμέλα και ήταν από την Κέρκυρα. Επίσης ανάμεσα στο κοινό θα είναι και απόγονοι του Μάντζαρου. Πώς να μη νιώθω ευθύνη; Προς όλους τους συμπατριώτες του. Κι άλλωστε είναι η πρώτη φορά νομίζω που παίζεται κάτι γι αυτό τον μεγάλο Κερκυραίο συνθέτη στην πατρίδα του. Και μάλιστα με τη συμμετοχή της μπάντας της Φιλαρμονικής Εταιρίας Μάντζαρος. Μιας από τις σημαντικότερες μπάντες της χώρας που θα παίξει στην παράσταση τον Εθνικό Ύμνο υπό την διεύθυνση του Σωκράτη Άνθη ενός πολύ σπουδαίου μουσικού. Δυστυχώς το έργο του Μάντζαρου δεν είναι καθόλου προβεβλημένο στις μέρες μας ανά την Ελλάδα και είναι κρίμα γιατί ο Μάντζαρος δεν υπήρξε μόνο ο συνθέτης του Ύμνου, αλλά ένας μουσουργός που άφησε τεράστιο έργο πίσω του γράφοντας σε όλα τα είδη της μουσικής. Ήταν πολύ σεβαστός στην εποχή του τόσο στα Επτάνησα όσο και την Ιταλία, έγραψε επίσης σημαντικά μουσικά συγγράμματα και ήταν ο ιδρυτής της Επτανησιακής μουσικής σχολής, όντας δάσκαλος πολλών διάσημων ανά την Ευρώπη μετέπειτα μουσικών.
Σ.Κ - Είχα έρθει στην πρεμιέρα και είδα πως έχεις κάνει μια εκπληκτική δουλειά και συγγραφική και υποκριτική. Μπαίνοντας τόσο βαθιά στην εποχή που έζησε η Ρεγγίνα Μάντζαρου και ακουμπώντας τον ίδιο τον Μάντζαρο, πιστεύεις ότι αν ζούσε σήμερα θα άλλαζε κάτι από την σύνθεσή του στον Εθνικό ύμνο;
Χ.Σ -Δεν το θεωρώ διόλου απίθανο. Είχε συνθέσει με πέντε διαφορετικούς τρόπους τον Ύμνο πριν καταλήξει στη μορφή που ξέρουμε. «Τον έγραψε σα φούγκα, καντάδα, μαντολινάτα, σα δεν ξέρω τι, μπερδεύτηκα πια!» αναφωνεί αλαφιασμένη σε κάποια στιγμή η Ρεγγίνα μέσα στο έργο. Κι όταν προτείνει στο γιο της να δοκιμάσει να τον συνθέσει σαν εμβατήριο την αποπαίρνει. «Ούτε ο πατέρας δεν θα τολμούσε να μου ζητήσει να τον κάνω μιλιτάρε» της βάζει τις φωνές. Τελικά όμως τον έκανε εμβατήριο.
Σ.Κ -Λέει λοιπόν η μητέρα του «Εγώ το μόνο που κανα ήταν να τον αφήνω λεύτερο να χαίρεται μέχρι τις πατουσίτσες του». Προσδιόρισέ μας αυτή την ελευθερία.
Χ.Σ -Η Ρεγγίνα ήταν σίγουρα πολύ καταπιεσμένη γυναίκα. Ολόκληρη η εποχή του 19 ου αιώνα ήταν ασφυκτική για τις γυναίκες, αλλά και η τάξη των αριστοκρατών φορούσε πολύ στενό κορσέ όχι μόνο στα κορμιά αλλά και στις ψυχές των γυναικών. Ο καθωσπρεπισμός, η υποκρισία των πλουσίων που χρησιμοποιούσαν τις συζύγους σαν την τέλεια βιτρίνα ενώ οι ίδιοι μπορούσαν να έχουν και μια μαντενούτα, μια δεύτερη γυναίκα να κυκλοφορούν και να κάνουν και παιδιά μαζί της, φανερά προς τη νόμιμη σύζυγο. Μέσα στο ανελεύθερο περιβάλλον για τους αδύναμους κρίκους όπως οι γυναίκες και τα παιδιά, η Ρεγγίνα μεγάλωσε τον γιο της χωρίς αγκυλώσεις. Του επέτρεψε το καθόλου αυτονόητο για τότε, να είναι ο εαυτός του, τον άφησε να ξεδιπλώσει τα ταλέντα του, ήταν μάλιστα η πρώτη του δασκάλα στο πιάνο και το τραγούδι.
Σ.Κ - Έχουνε γραφτεί πολλά για τον Μάντζαρο αλλά μέσα από το έργο σου ο θεατής αντιλαμβάνεται το πόσο σημαντικός ήταν τελικά αυτός ο Κερκυραίος... Φαίνεται ότι αφιέρωσες πολύ χρόνο και μελέτη για αυτό που κάνεις. Πόσο δύσκολο ήταν να ενσαρκώσεις μια αριστοκράτισσα μάνα η οποία είχε να αντιμετωπίσει και την άρνηση του πατέρα για την σπουδή της μουσικής του μικρού Μάντζαρου.
Χ.Σ -Ναι ο πατέρας του Νικόλαου ο Γιάκωβος, στάθηκε για πολύ καιρό εμπόδιο στο δρόμο του τον καλλιτεχνικό. Προσδοκούσε να γίνει κι εκείνος ένας σεβαστός νομικός με κυβερνητικές θέσεις σαν τον ίδιο ή έστω ένας γιατρός. Αλλά κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει έναν αληθινό καλλιτέχνη τελικά. Ήταν τόσο ενδιαφέρουσες οι ζωές αυτών των ανθρώπων, που αφιερώθηκε για καιρό σ’ αυτό τον μονόλογο, ολοκληρωτικά. Πέρασε από πολλές δύσκολες για μένα φάσεις μέχρι να γραφτεί, η προσπάθεια πάντα φέρνει δυσκολίες, αλλά η χαρά ήταν πάντα μεγαλύτερη. Και για την ερμηνεία του ρόλου είχα αγωνίες, ήταν και πολύς καιρός που είχα να παίξω σαν ηθοποιός. Αλλά όταν συνεργάζεσαι με τον Αυγουστίνο Ρεμούνδο, χάνεται κάθε βάρος και αρνητισμός. Ο Αυγουστίνος τα κάνει όλα να μοιάζουν με παιχνίδι, γίνονται ανάλαφρα. Και σκηνοθετικά ανάλαφρα. Η παράστασή του δεν έχει καμιά σοβαροφάνεια, είναι γεμάτη χιούμορ. Πάντα βρίσκει ένα τρόπο ο Αυγουστίνος να υμνεί στη δουλειά του τη χαρά της ζωής. Αυτό χρειαζόταν η Ρεγγίνα, όπως κι όλοι μας!
Σ.Κ - Πιστεύεις ότι ο Μάντζαρος χωρίς τον Σολωμό θα είχε την θέση αυτή στη μουσική ιστορία της Ελλάδος;
Χ.Σ - Κι οι δυο θα είχαν έτσι κι αλλιώς μια μεγάλη θέση στις Τέχνες. Αλλά κάτι λιγότερο θα συνέβαινε και για τους δυο αν δεν είχαν συναντηθεί. Μπορείς να ξεχωρίσεις σε μια πιο σύγχρονη αντιστοιχία, τον Μπρεχτ από τον Κουρτ Βάιλ στις μεγάλες τους συνεργασίες; Στην Όπερα της Πεντάρας π.χ; Κι ο Σολωμός πιστεύω πως θα έχανε κάτι σημαντικό αν δεν είχε συναντηθεί με τον Μάντζαρο. Γνωρίστηκαν στην Κέρκυρα κι έγιναν αχώριστοι σαν φίλοι και συνεργάτες. Ο Μάντζαρος δεν έχει μελοποιήσει μόνο τον Ύμνο στην Ελευθερία. Μελοποίησε την Ξανθούλα, τη Φαρμακωμένη, τον Λάμπρο κι άλλα πολλά ποιήματα του Σολωμού. Ο ένας έπλαθε τον άλλον και η εποχή και τους δύο. Η εποχή του ελληνικού ξεσηκωμού μεταμόρφωσε δυο αριστοκράτες σε επαναστάτες μέσα από την τέχνη τους.
Κι ακριβώς επειδή ο Μάντζαρος δεν ήταν μόνο ο συνθέτης του Εθνικού Ύμνου αλλά κάτι ακόμα πιο ευρύ καλλιτεχνικά, στέκεται αυθύπαρκτος και τιμημένος στην ιστορία της ελληνικής μουσικής, έχοντας συμβάλλει πολύ στην εξέλιξή της. Απλώς στις μέρες μας ο Μάντζαρος μένει για λίγο στη σκιά. Αλλά αυτά αλλάζουν, κάποια στιγμή οι άνθρωποι ξαναθυμούνται τι έχει αφήσει κανείς σαν στίγμα.
Σ.Κ - Στην Κέρκυρα θα παραδώσεις και μαθήματα θεατρικής γραφής πώς μπορεί κάποιος να δηλώσει συμμετοχή;
Χ.Σ - Με ένα τηλέφωνο στο ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας που το βρίσκει κανείς πολύ εύκολα από το ίντερνετ. Θα είναι ένα ταχύρρυθμο σεμινάριο, αλλά αυτά είναι τα πιο ιντριγκαδόρικα. Είναι πάντα ένα ενδιαφέρον στοίχημα να μεταδώσεις κάτι επί της ουσίας σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, αλλά όταν είναι ανοιχτοί οι άνθρωποι και δημιουργείται η μαγική επικοινωνία, τότε διάφορα μπορεί να συμβούν. Τουλάχιστον να παρακινηθεί κάποιος να το ψάξει μετά πιο σοβαρά και συστηματικά. Κι ο Αυγουστίνος θα κάνει στην Κέρκυρα ένα επίσης ταχύρυθμο σεμινάριο υποκριτικής. Και ξέρω πώς ξεσηκώνει με τους τρελούς αυτοσχεδιασμούς του τον κόσμο. Σου ζητάει ας πούμε να παραστήσεις πώς κάνει ένα νεογέννητο μοσχαράκι. Πολύ γέλιο.
Σ.Κ - Σίγουρα όποιος παρακολουθήσει τα σεμινάρια αυτά θα βγει κερδισμένος. Ξέρω όμως ότι διδάσκεις στην Αθήνα συγγραφή θεατρικού έργου. Που μπορεί κάποιος να σε βρει και να παρακολουθήσει τα μαθήματά σου;
Χ.Σ -Στο θέατρο των Αλλαγών συνεργάζομαι με μια ομάδα πολύ ταλαντούχων νέων συγγραφέων που τελειώνει τον πρώτο κύκλο της δημιουργίας της στο τέλος του Δεκεμβρίου, ολοκληρώνοντας ένα συλλογικό έργο. Ο νέος σεμιναριακός κύκλος αρχίζει τον Γενάρη.
Σ.Κ - Μετά την Κέρκυρα που αλλού θα πάει η μητέρα του Μάντζαρου;
Χ.Σ - Πρώτα στην Κόρινθο, μετά στο ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, μετά Θεσσαλονίκη στο θέατρο Αυλαία και συνεχίζουμε. Τώρα είναι η εποχή που οργανώνουμε βήμα βήμα την περιοδεία μας.
Σ.Κ - Επιστρέφοντας στην Αθήνα θα παρουσιαστεί ξανά το έργο σου "Ο Γιός μου Νικόλαος Μάντζαρος" στο Vault;
Χ.Σ -Ναι δεν σταματάμε, συνεχίζουμε πάντα στο θέατρο Vault. Αυτή είναι η βάση μας.
Σ.Κ - Θα μας αποκαλύψεις κάτι από τα μελλοντικά σου σχέδια;
Χ.Σ -Σε λίγες μέρες βγαίνει στα βιβλιοπωλεία μια διασκευή που έκανα στο «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ από τις εκδόσεις Σοκόλη. Ένα βιβλιαράκι αληθινό κόσμημα αισθητικά που το έχει επιμεληθεί η ίδια η Αθηνά Σοκόλη. Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο για τους δασκάλους στο σχολείο με προτάσεις τόσο μουσικές και σκηνοθετικές όσο και γκρουπαρίσματος των παιδιών ώστε να μπορεί να παιχτεί σε παράσταση από ένα, δυο, τρία τμήματα ή και από όλες τις τάξεις του σχολείου. Είναι γραμμένο όλο σε στίχο, αρκετά αστείο για τα παιδιά νομίζω, με την δική τους γλώσσα. Για τα πιο επόμενα σχέδια, είναι ακόμα νωρίς να πούμε κάτι.
Θα περιμένω με αγωνία την έκδοση του βιβλίου και θα είναι χαρά μας να το παρουσιάσουμε στα Paraskinia.com
Σε ευχαριστώ για την όμορφη κουβέντα.
Σε ευχαριστώ για την όμορφη κουβέντα.
Σε ευχαριστώ πάρα πολύ Στέφανε για την ευκαιρία που μου έδωσες να μιλήσω για την δουλειά μας στο «Ο Γιος μου Νικόλαος Μάντζαρος» τώρα μάλιστα που ετοιμάζεται να ταξιδέψει στην πατρίδα του.
Να θυμίσω τους συντελεστές της παράστασής μας.
Σκηνοθεσία: Αυγουστίνος Ρεμούνδος
Κείμενο-Σκηνοθεσία: Χρύσα Σπηλιώτη
Μουσική: Νικόλαος Μάντζαρος
Μουσική Επιμέλεια/Επεξεργασία: Νικόλας Καρίμαλης
Σκηνικά/Κοστούμια: Τόνια Αβδελοπούλου
Χορογραφία: Μάτα Μάρρα
Βοηθός Σκηνοθέτη: Νίνα Ντούνη
Σχειδιασμός Φωτισμού: Βαγγέλης Μούντριχας
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Video: Νικήτας Χάσκας
Αφίσα: Δημήτρης Ζουγκός
Παραγωγή: Πολυχώρος Vault
Πατήστε ΕΔΩ για να διαβάσετε κριτική για την παράσταση και να δείτε επιπλέον φωτογραφίες