Οι 14 ταινίες του διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος επελέγησαν με πυξίδα το «Ρίζωμα» της γαλλίδας φιλοσόφου Βέιλ...
Μια ενδιαφέρουσα καινοτομία χαρακτηρίζει τον προβληματισμό αλλά και την αισθητική του 58ου φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (2 - 12 Νοεμβρίου).
...................................
Για πρώτη φορά εφέτος, οι ταινίες που θα διαγωνιστούν στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του φεστιβάλ (έντεκα εκ των οποίων αναφέρουμε παρακάτω) επελέγησαν με πυξίδα ένα βιβλίο. Οχι ένα τυχαίο βιβλίο αλλά ένα από τα εμβληματικότερα του 20ου αιώνα: το «Ρίζωμα» της γαλλίδας φιλοσόφου Σιμόν Βέιλ, από τις πιο ανήσυχες φωνές της παγκόσμιας διανόησης (κυκλοφορεί με τίτλο «Ανάγκη για ρίζες» από τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ)
Για την εφετινή καινοτομία του φεστιβάλ, την οποία το ΒΗΜΑ είχε δημοσιεύσει πρώτο πριν από λίγο καιρό, η διεύθυνσή του αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση: «Εστιάσαμε σε πρωτοεμφανιζόμενους δημιουργούς, που εκφράζονται με τολμηρό και πρωτότυπο τρόπο, όμως είδαμε τις ταινίες σε συνάρτηση με τις ιδέες που αναπτύσσονται στο έργο της Σιμόν Βέιλ. Το "Ρίζωμα" διατρέχει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, θέτει υπό αμφισβήτηση τις θεμελιώδεις πλάνες του, αναλύει την ασθένεια του "ξεριζώματος" που τον έχει πλήξει και διακηρύττει ότι "το ρίζωμα είναι ίσως η σημαντικότερη, αλλά και η πλέον παραγνωρισμένη ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής"».
Συνεχίζοντας, η διεύθυνση του φεστιβάλ επισημαίνει επίσης ότι «η έννοια της υποχρέωσης υπερέχει εκείνης του δικαιώματος που εξαρτάται από αυτήν», ασκώντας δριμεία κριτική τόσο στην ιδέα της επανάστασης όσο και σε εκείνη της βίας. Υμνεί την αρχαία ελληνική σκέψη και τον Πλάτωνα, κατακεραυνώνει την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ευαγγελίζεται έναν «νέο πολιτισμό», θεμελιωμένο όχι στην ισχύ, αλλά στην δικαιοσύνη και την αγάπη.»
Συνεπώς το φεστιβάλ προτείνει στους θεατές να παρακολουθήσουν τις ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος σαν «μια ολότητα, σαν ένα διανοητικό κυνήγι θησαυρού, που δεν μένει μόνο στη μεγάλη οθόνη».
Οι ταινίες του διαγωνιστικού πλην των τριών ελληνικών που θα ανακοινωθούν αργότερα είναι οι εξής (σε συνόψεις του φεστιβάλ):
Lucky του Τζον Κάρολ Λιντς (ΗΠΑ)
Μια ταινία-αφιέρωση στον ηθοποιό Χάρι Ντιν Στάντον. Στην τελευταία του κινηματογραφική υπόκλιση υποδύεται τον 90χρονο Λάκι, ρόλο-αναφορά στους ήρωες των Παρίσι, Τέξας, Straight Story και Ατίθασης Καρδιάς. Με τον Ντέιβιντ Λιντς σε έναν χαρακτηριστικό ρόλο.
Αυτές οι μακρυμαλλούσες νύχτες / Those Long Haired Nights του Τζεράρντο Καλάγκι (Φιλιππίνες)
Ένα ταξίδι στην άκρη της νύχτας, στη γειτονιά με τα κόκκινα φανάρια της Μανίλα, εκεί που συναντιούνται τα όνειρα τριών διεμφυλικών γυναικών ( Ευρωπαϊκή Πρεμιέρα )
Closeness του Καντεμίρ Μπαλάγκοβ (Ρωσία)
Ο σκηνοθέτης, μαθητής του Αλεξάντερ Σοκούροφ, παραδίδει ένα ντεμπούτο βασισμένο σε πραγματική ιστορία: την απαγωγή ενός ζευγαριού στον Βόρειο Καύκασο. Βραβείο Fipresci στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών.
Εξοχικές κατοικίες / The Garden της Σόνια Μαρία Κρούνερ (Γερμανία):
Πατρίδα δεν είναι απλώς η παιδική ηλικία, αλλά και ένας τόπος όπου έχει πάντα ήλιο. Το καλοκαίρι μιας οικογένειας αστών στη Γερμανία τη δεκαετία του '70 περνά μέσα από μυρωδιές, χρώματα, σώματα και ήχους.
Φορτίο / Cargo του Ζιλ Κουλιέρ (Βέλγιο, Ολλανδία, Γαλλία):
Ένας άνδρας πέφτει από το αλιευτικό του σκάφος στα παγωμένα νερά της Βόρειας Θάλασσας και βυθίζεται σε κώμα, αφήνοντας τους τρεις γιους του αντιμέτωπους με το χάος και την απόγνωση.
Καθοδήγηση Ζωής / Life Guidance της Ρουθ Μάντερ (Αυστρία):
Σε μια δυστοπική κοινωνία, μια εταιρεία με το όνομα «Καθοδήγηση Ζωής» αναλαμβάνει να «διορθώσει» τη συμπεριφορά όσων μελών της μεσαίας τάξης δεν είναι αρκετά «λειτουργικά». Μια σκοτεινή οργουελική αλληγορία.
Τ' αδέλφια του χειμώνα / Winter Brothers του Χλίνουρ Πάλμασον (Δανία, Ισλανδία):
Σε μια πιο άγνωστη πλευρά της Δανίας, δυο αδέρφια ζουν στην ανέχεια. Για να επιβιώσουν δε διστάζουν να παρανομήσουν, με απρόβλεπτες συνέπειες. Η έκρηξη ανάμεσά τους δεν θα αργήσει, όταν μια γυναίκα γίνεται η πέτρα του σκανδάλου.
Κοράκια / Ravens του Γιενς Ασούρ (Σουηδία):
Ο διάσημος φωτογράφος Γενς Ασσούρ, στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του. Ο επίμονος αγρότης Άγκνε ονειρεύεται πως ο γιος του θα αναλάβει μια μέρα την οικογενειακή φάρμα, ενώ προσπαθεί ταυτόχρονα να σώσει την περιουσία του από την επέλαση του «εκσυγχρονισμού».
Η άμυνα του δράκου /The Dragon's Defense της Νατάλια Σάντα (Κολομβία)
Τρεις ηλικιωμένοι φίλοι, δεινοί σκακιστές, αδυνατούν να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση στρατηγικής σημασίας στη ζωή τους. Η ώριμη ανδρική ψυχή αποτυπωμένη με τη φρέσκια ματιά μιας νεαρής σκηνοθέτιδας.
Χωρίς όνομα, χωρίς υπογραφή / No Date No Signature του Βαΐντ Τζαλιλβάντ (Ιράν):
Ένας ιατροδικαστής χτυπά με το αυτοκίνητό του ένα 8χρονο αγόρι και το τραυματίζει ελαφρά. Όμως την επόμενη μέρα το αγόρι βρίσκεται νεκρό. Πρόκειται για δηλητηρίαση -όπως δείχνει η πρώτη γνωμάτευση- ή φταίει ο ίδιος για το τραγικό συμβάν;
Beast του Μάικλ Πιρς (Ηνωμένο Βασίλειο)
Μια νεαρή γυναίκα ερωτεύεται παράφορα έναν μυστηριώδη ξένο. Όταν μια σειρά από ύποπτους φόνους δείχνουν εκείνον ως ένοχο, η κοπέλα θα τον υπερασπιστεί με κάθε κόστος.
Και μία έκθεση
Επιπλέον, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ανέθεσε σε 14 νέους έλληνες εικαστικούς να δουν ο καθένας από μια ταινία του διαγωνιστικού τμήματος και να φιλοτεχνήσουν ένα έργο εμπνευσμένο από αυτήν. Τα έργα -ζωγραφικά, σχέδια, φωτογραφίες, εγκαταστάσεις, γλυπτά - θα παρουσιαστούν στην Πρώην Αποθήκη Στρατού (Προβλήτα Α΄, Λιμάνι Θεσσαλονίκης) κατά τη διάρκεια του 58ου ΦΚΘ. Οι καλλιτέχνες είναι οι: Πάκυ Βλασσοπούλου, Λεωνίδας Γιαννακόπουλος, Νατάσα Ευσταθιάδη, Μαρία Κριαρά, Χρυσάνθη Κουμανιάκη, Μαρία Μαυροπούλου, Ράνια Μπέλλου, Κοσμάς Νικολάου, Γιώργος Παπαφίγκος, Βασίλης Σελιμάς, Στεφανία Στρούζα, Aναστάσης Στρατάκης, Μαρία Τσάγκαρη και Δημήτρης Φραγκάκης. Η έκθεση αποτελεί διοργάνωση του ΦΚΘ, με την υποστήριξη της 6ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
Μια αφίσσα - τέσσερις λήψεις
Μια άλλη πρωτοτυπία του κινηματογραφικού φεστιβάλ του 2017 είναι η αφίσα του η οποία δεν είναι μία αλλά τέσσερις του ιδίου όμως σκεπτικού. «Η ιδέα της σειράς των τεσσάρων αφισών στηρίζεται σε ένα από τα βασικά στοιχεία του σινεμά και της εικόνας: την έννοια του κάδρου» αναφέρουν οι διοργανωτές για την δουλειά των Red Creative (σχεδιασμός) και Σίμου Σαλτιέλ (φωτογραφίες).
«Το κινηματογραφικό κάδρο είναι το πεδίο δράσης του ενορχηστρωτή των πλάνων, του σκηνοθέτη, ο οποίος χρησιμοποιεί το κάδρο για να πλάσει τις εικόνες, τα πλάνα της ταινίας που οραματίστηκε. Το κάδρο είναι μέρος της πραγματικότητας και βάση-φόντο του σινεμά μυθοπλασίας. Μέσα του τεκταίνονται και τεκμαίρονται «πράματα και θάματα»».
Οι φωτογραφίες είναι παρμένες από την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης (Θερμαϊκός, δυτικές συνοικίες, ταράτσες στο κέντρο, προβλήτα στην Αρετσού). Έχουν, δε, το φως και την ατμόσφαιρα του φεστιβαλικού Νοεμβρίου.
Φωτογραφία: Ο Χάρι Ντον Στάντον (δεξιά) που πέθανε εφέτος, πρωταγωνιστεί στο «Lucky», την τελευταία ταινία του. Δίπλα του ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Λιντς
