Στα νορβηγικά «Skam» σημαίνει «ντροπή». Αυτός είναι και ο τίτλος μιας διαδικτυακής σειράς από την Νορβηγία με πρωταγωνιστές έφηβους....
«Ντροπή» και «έφηβοι», τρομακτικός και ιντριγκαδόρικος συνδυασμός αν μη τι άλλο. Τόσο πολύ που δεν χρειάζεται να αναλύσει κανείς σε βάθος για ποιο λόγο ένα σόου που συνδυάζει αυτά τα δύο είναι καταδικασμένο να πετύχει.
Η σειρά είναι ένα φαινόμενο. Και όχι μόνο στα στενά όρια της Νορβηγίας αλλά παγκοσμίως. Οι συζητήσεις για αυτή δίνουν και παίρνουν στα social media. Και αν στην Ελλάδα δεν την έχουμε πάρει ακόμα χαμπάρι είναι κυριολεκτικά θέμα χρόνου. Ήδη με ένα σύντομο γκουγκλάρισμα θα βρεις μπόλικες συζητήσεις που την αφορούν.
Το «Skam» παίζεται από το 2015 και πλέον, έχει μπει στην τέταρτη σεζόν του. Τι είναι όμως αυτό που το κάνει τόσο πολύ ενδιαφέρον; Δεν έχουν υπάρξει άραγε και άλλες πετυχημένες σειρές; Γιατί μια σειρά από την Νορβηγία να αποτελεί κάτι ιδιαίτερο; Η απάντηση σε αυτό είναι λίγο περίπλοκη. Το θέμα χρειάζεται λίγο συζήτηση.
Τo «Skam» ασχολείται με τις ζωές έφηβων μαθητών ενός Λυκείου στο Όσλο. Φέρνει στο φως τις σχέσεις που αναπτύσσουν, τους προβληματισμούς τους, το πώς οικοδομούν τις ταυτότητές τους. Κάθε σεζόν εστιάζει σε έναν χαρακτήρα και η ιστορία εξελίσσεται μέσα από τη δική του οπτική γωνία.
Κάθε μέρα ανεβαίνει ένα μικρό ολιγόλεπτο βιντεάκι που αποτυπώνει την καθημερινότητα του πρωταγωνιστή. Το στιλ κινηματογράφησης είναι λες και βλέπεις reality. Καμιά φορά το βιντεάκι μπορεί και να μην δείχνει τίποτα σημαντικό. Ενδέχεται να δεις απλά τα στιγμιότυπα μιας αδιάφορης και βαρετής μέρας ενός συνηθισμένου έφηβου.
Κάθε Παρασκευή, γίνεται μια συρραφή από τα βιντεάκια όλης της εβδομάδας και το… επεισόδιο είναι έτοιμο. Τις Παρασκευές, όταν ένα νέο επεισόδιο ανεβαίνει, γίνεται πανικός: όλη η Νορβηγία στήνεται μπροστά στους υπολογιστές της για να το δει. Η όλη κατάσταση έχει κάτι από… κλειδαρότρυπα. Βλέποντας ένα επεισόδιο σου δημιουργείται η αίσθηση πως παρακολουθείς έναν άνθρωπο χωρίς την έγκρισή του.
Κάπου εκεί στοχεύει (μάλλον…) και ο τίτλος της σειράς. Η «ντροπή» φαίνεται πως δεν αφορά τα παιδιά που πρωταγωνιστούν αλλά τους ίδιους τους θεατές. Διότι ποιος νομίζεις πως είσαι ώστε να έχεις το δικαίωμα να παρακολουθείς τη ζωή ενός άλλου; Δεν ντρέπεσαι; Αλήθεια, ντρεπόμαστε; Λίγες φορές έχουμε δει reality;
Μέσω της μυθοπλασίας του, το «Skam» έχει καταφέρει να ανοίξει μια συζήτηση που τα reality, τα σόου που βασίζονται όντως σε αληθινούς ανθρώπους και αληθινές ζωές δηλαδή, απέφυγαν επιμελώς να ανοίξουν (δεν είναι αυτός ο στόχος τους άλλωστε): πόσο ηθικό είναι να ασχολούμαστε με τις ζωές των άλλων;
Ακόμα και αν αυτό γίνεται συναινετικά η εξουσία του τηλεθεατή να σχολιάζει τα πάντα «από έξω», η ευκολία να κρίνει πρόσωπα και καταστάσεις στα οποία δεν συμμετέχει δομεί μια σχέση ανισότητας ανάμεσα στα αντικείμενα παρατηρήσης (τον κάθε μάνατζερ ράγκμπι δηλαδή…) και τους ίδιους τους παρατηρητές (εμάς δηλαδή…).
Η γενιά των social media, η γενιά του Facebook και του Twitter, η γενιά που οικειοθελώς παραιτήθηκε του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα μπαίνει στο μικροσκόπιο του «Skam» και με αφετηρία τους millenials της Νορβηγίας θήγει άπειρα πράγματα που έχουν να κάνουν με την κοινωνική ζωή: δεν χρειάζεται έφηβος για να δεις τον εαυτό σου μέσα στο «Skam». Κάπου θα δεις την καθημερινότητα και το προβλήματά σου μέσα στην (πολλές φορές βαρετή και ανούσια κατά τα άλλα) πλοκή.
Ήδη, η αμερικάνικη τηλεόραση βρίσκεται σε εσωτερικές διεργασίες για την δική της εκδοχή του «Skam». Αν και στην εποχή του ίντερνετ μπορείς να βρεις το οτιδήποτε θες και ό,τι ώρα θες, η αμερικάνικη τηλεόραση όπως και ο αμερικάνικος κινηματογράφος συνεχίζουν να ηγεμονεύουν στην ποπ κουλτούρα. Όταν το «Skam» γίνει (και) αμερικάνικο θα φανεί η πραγματική δυναμική του. Η οποία αναμένεται τεράστια (ήδη είναι).
Με δεδομένο πάντως πως το «Skam» αποτελεί στην πραγματικότητα ένα μέσο κοινωνικού σχολιασμού έχει πάντα σημασία και ποιες είναι οι συνθήκες της κοινωνίας που σχολιάζει. Άρα το να ξεφύγει το συγκεκριμένο φαινόμενο από τον σχολιασμό της νορβηγικής πραγματικότητας ίσως να είναι και ζητούμενο. Ποιος ξέρει; Ίσως σύντομα δούμε και ένα ελληνικό «Skam».
Menshouse.gr
