Το απολίθωμα ενός μικροσκοπικού θαλάσσιου πλάσματος, με τεράστιο στόμα και χωρίς πρωκτό (το στόμα του ήταν διπλής χρήσης!), ανακάλυψαν Βρετανοί, Γερμανοί και Κινέζοι επιστήμονες στην κεντρική Κίνα. Θεωρούν ότι πιθανότατα πρόκειται για τον αρχαιότερο γνωστό πρόγονο του ανθρώπου, που ζούσε πριν από περίπου 540 εκατομμύρια χρόνια.
Το πλάσμα, που ανήκει σε ένα είδος άγνωστο έως τώρα στην επιστήμη, έμοιαζε με σάκο, γι” αυτό ονομάσθηκε Saccorhytus («ρυτιδωμένος σάκος»). Πιστεύεται ότι αποτελεί το πιο πρώιμο δείγμα της βιολογικής κατηγορίας των δευτεροστόμιων, που συμπεριλαμβάνει και τα σπονδυλωτά ζώα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή εξελικτικής παλαιοβιολογίας Σάιμον Κόνγουεϊ-Μόρις του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», εκτιμούν ότι ο εν λόγω οργανισμός ήταν ο κοινός πρόγονος μιας τεράστιας γκάμας ειδών.
Ήταν το πρώτο «σκαλοπάτι» της εξέλιξης που οδήγησε στα ψάρια (δέκα έως 15 εκατ. χρόνια μετά τον Saccorhytus), στη συνέχεια στα ζώα της στεριάς και τελικά -πριν περίπου 200.000 χρόνια- στον σύγχρονο άνθρωπο (ασφαλώς αυτή η συγγένεια δεν είναι πια πολύ ορατή…).
Τα πιο πρώιμα δευτεροστόμια που είχαν βρεθεί έως τώρα, ήσαν λίγο πιο πρόσφατα, ηλικίας 510 έως 520 εκατ. ετών. Ο Saccorhytus είναι συνεπώς ο «πατριάρχης» όλων των δευτεροστόμιων και άρα όλων των κατοπινών ζώων.
Ήταν τόσο μικρός (περίπου ένα χιλιοστό), που εκτιμάται ότι, κατά την πρώιμη Κάμβρια περίοδο, θα ζούσε σε ρηχές θάλασσες ανάμεσα σε κόκκους άμμου του βυθού.
Το σώμα του ήταν συμμετρικό (κάτι που κληρονόμησαν και οι άνθρωποι), καλυπτόταν από ένα λεπτό δέρμα και διέθετε ένα τεράστιο στόμα σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα του, από όπου έβγαζε και τα…κόπρανά του, όταν πια είχε φάει.
