Ο Άραβας ζωγράφος Τζαμάλ εγκαινίασε την πολύ ενδιαφέρουσα έκθεσή του στο Μουσείο Μπενάκη. «Ο δρόμος του μεταξιού» και ξετυλίγει μέσα από χρώματα και παλέτες την ιστορία όχι απλώς ενός.... οδικού δικτύου, αλλά πολιτισμών, ανθρώπων, θρησκειών, ακριβώς εκεί όπου διασταυρώνονται αρχαίοι πολιτισμοί.
«Ο δρόμος του μεταξιού» έχει εμπνεύσει όλες τις τέχνες. Η γοητεία του μεταξιού, το άρωμα των μπαχαρικών, η αισθητική της πορσελάνης, το χαρτί, έφτασαν στον πολιτισμό μας μέσα από τον δύσβατο αυτό δρόμο, που υπήρξε το οδικό δίκτυο μεταξύ της Κίνας και όλων των κρατών που βρίσκονται δυτικά και νότιά της. Πόσες ταινίες δεν έχουμε δει στο σινεμά με ήρωες να περιπλανιούνται στο αρχαίο αυτό οδικό δίκτυο, που είναι φορτισμένο πολιτισμικά, αλλά και μυθολογικά. Στα κακοτράχαλα και επικίνδυνα μονοπάτια του, άλλωστε, ήταν κρυμμένη η γοητεία του…
Ο Άραβας ζωγράφος Τζαμάλ βάφτισε «Ο δρόμος του μεταξιού» την πλούσια έκθεσή του, που ξεκίνησε χθες στο Μουσείο Μπενάκη. Δεκαπέντε έργα αποτελούν αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση, που μπορεί να έχει ως σύνολο στην καρδιά της τον μυθολογικό αυτό δρόμο, αλλά κάθε ένα από αυτά, όπως λέει ο ίδιος στο «Ποντίκι Art», «έχει τη δική του ατμόσφαιρα…».
Βιολετί, μπλε, κόκκινο, κίτρινο, όλα συνυπάρχουν στην έκθεση και δίνουν χρώμα στη σαγήνη της Ανατολής. Ο Τζαμάλ μιλάει με πάθος για τον δρόμο του μεταξιού: «Η σημερινή εποχή οφείλει τόσα: έγιναν ξενοδοχεία, έγιναν τράπεζες, διαχωρίστηκαν οι κοινωνικές τάξεις. Όταν βγήκαν υφάσματα από πρωτεΐνες, οι άνθρωποι άρχισαν να ξεχωρίζουν από την εμφάνισή τους. Χτίστηκαν οι πόλεις στο πουθενά… Ανακαλύψαμε τα μπαχάρια, μας ήρθαν όμορφα χαλιά για να διακοσμούμε τα σπίτια μας…».
Θεωρεί, πάντως, ότι η σημαντικότητα του δρόμου του μεταξιού δεν αναφέρεται σωστά στην Ιστορία. «Είναι ένας δρόμος», εξηγεί, «που μετέφερε πολιτισμούς και θρησκείες. Χαρές και λύπες. Το άλογο είναι μεγάλος μέτοχος στην ιστορία του δρόμου, γι’ αυτό και περιλαμβάνεται στα έργα μου. Εγώ δεν θέλω να λέω ‘‘ζώα’’ ή ‘‘έντομα’’, αλλά πλάσματα του πλανήτη, γιατί είναι μέτοχοι στη ζωή».
Ο Τζαμάλ μιλάει με πάθος και για τη χώρα μας. Μένει εδώ τα τελευταία πέντε χρόνια. Τι τον έφερε; Την απάντηση δίνει ο ίδιος. «Το φως, τα χρώματα, ο ουρανός, η θάλασσα… Εδώ υπάρχει ο παγκόσμιος πολιτισμός. Υπάρχει κολόνα στον πλανήτη που δεν είναι ελληνική; Χωρίς την Ελλάδα θα μέναμε σε... σχοινιά». «Την αγαπώ πολύ την Ελλάδα γιατί μπορεί να μην γεννήθηκα εδώ, αλλά εγώ τη διάλεξα», συμπληρώνει.
Γεννήθηκε σε μια ελληνική πόλη της Συρίας, κοντά στην Παλμύρα, που θεωρούνταν ειρηνούπολη. Τι ειρωνεία να μιλάς για ειρήνη σήμερα στη Συρία…Έχει πάντως να δει την πατρίδα του επτά χρόνια, «από τότε που ξεκίνησε η Αραβική Άνοιξη», διηγείται, «που κατέληξε μεγάλο λάθος. Ανακατεύτηκαν στην επανάσταση οι φανατικοί ισλαμιστές. Δεν είναι δυνατόν άνθρωπος να σκοτώνει άνθρωπο. Κανείς δεν έχει αυτό το δικαίωμα. Η Συρία κακοποιείται χωρίς να μιλάει κανένας σοβαρά. Εάν ήθελαν να σταματήσει ο πόλεμος, θα είχε σταματήσει. Αλλά φαίνεται ότι κάποιοι έχουν πιο μεγάλα σχέδια. Δεν τρελαίνεται κάποιος ξαφνικά. Υπάρχει σχέδιο για αλλαγή στους χάρτες της Μέσης Ανατολής. Θα το δει η επόμενη γενιά».
Οι εικόνες των προσφύγων, των οικογενειών που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, που χάνονται στις θάλασσές μας, τον θλίβει απέραντα. Και τον θυμώνει. «Πρέπει να στηρίξουμε τη Δημοκρατία σε όλες τις χώρες. Έπρεπε να έχουν γίνει δημοκρατικά ψηφίσματα. Η παράνομη ελπίδα οδηγεί στον φανατισμό. Πρέπει να προστατευόμαστε πριν φτάσουμε στον καρκίνο. Γιατί μετά δεν φτάνει η χημειοθεραπεία…».
INFO
Μουσείο Μπενάκη,
«Ο δρόμος του μεταξιού», 14.1.2016 - 14.2.2016. Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, Αγίων Ασωμάτων 22, τηλ.: 210-3251311. Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 9:00 - 17:00, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη: Κλειστά
