Oταν η Αθήνα δεν αντιμετωπίζεται ως μια επαρχιακή, γραφική, περιορισμένων αξιώσεων πόλη, αλλά ως σταθμός και μήτρα πρώτης τάξης στη διεθνή εικαστική σκηνή...
Αυτή είναι σαφής, συμπαγής αίσθηση που εισέπραξα διαβάζοντας το πρόγραμμα, το σκεπτικό, τις ιδέες και τα ονόματα των σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση Τerrapolis. Tην έκθεση που θα παρουσιάσει ο ΝΕΟΝ στους κήπους της Γαλλικής Σχολής της Αθήνας στην οδό Διδότου, σε επιμέλεια της διευθύντριας της Whitechapel Gallery, Ιwona Blazwick, από τις 27 Μαϊου, με ελεύθερη είσοδο.
Aδρεναλίνη και αγωνία για τα έργα των Sarah Lucas και Μarlie Mul και άλλων 23 καλλιτεχνών, που θα εκγατασταθούν μέσα σε ένα χώρο ασύλληπτης ομορφιάς και αξίας που ενεργοποιείται ξανά. Που ανοίγει για το κοινό, αποδίδεται σε αυτό και ταυτόχρονα δημιουργεί μαζί του μια σχέση βιωματική. Οπως συνέβη, δηλαδή, πέρυσι με τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, έτσι και τώρα στη Διδότου, η σχέση πόλης και σύγχρονης τέχνης θα σημάνει πολλαπλές ενεργοποιήσεις και θα κινήσει μια ουσιαστική διαδικασία επανασύστασης πολίτη και πόλης.
Το θέμα της έκθεσης Τerrapolis δεν είναι εύπεπτο. Δεν είναι εύκολο, δεν είναι αναμενόμενο, σε καλεί να προβληματιστείς. Να συλλογιστείς. Η γη (terra) συναντά την πόλη (polis) σε μια έκθεση που αναζητεί τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις του ανθρώπινου με το ζωώδες και που θέτει ερωτήματα όπως: Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα ζώα ως πολίτες; Πώς συνδέεται η τέχνη με διαδικασίες της φύσης, όπως η μεταμόρφωση; Πώς αντηχούν οι μυθικές αφηγήσεις στη σύγχρονη κοινωνία; Μπορούμε να επανακαθορίσουμε τη σχέση μας με τα άλλα είδη;
Απηχώντας τους Σάτυρους, τις Σφίγγες, τους Κενταύρους της αρχαιοελληνικής γλυπτικής, 25 Ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες παρουσιάζουν γλυπτά, εγκαταστάσεις και φιλμ με στοιχεία από τη μυθολογία, το αρχαίο δράμα και το ζωικό βασίλειο, προτείνοντας μια «βιοηθική» για τον 21ο αιώνα. Κάπως έτσι στήνεται μια έκθεση που απαντά και δημιουργεί νέες προκλήσεις στα πιο σύγχρονα θέματα και ερωτήματα που απασχολούν την παγκόσμια σκηνή σήμερα. Αλλά και τις επιστήμες και την κοινωνία. Χωρίς ομφαλοσκόπηση και αυτοαναφορικότητα.
Στην έκθεση συμμετέχουν σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες σύγχρονης τέχνης, όπως οι Caroline Achaintre, Allora and Calzadilla, Huma Bhabha, Lynn Chadwick, William Cobbing, Enrico David, Angus Fairhurst, Lucio Fontana, Asta Gröting, Markus Karstieß, Yayoi Kusama, Richard Long, Sarah Lucas, Marlie Mul, Katja Novitskova, Norbert Prangenberg, Ugo Rondinone. Παράλληλα, στο πλαίσιο της πολιτικής του ΝΕΟΝ για ανάθεση νέων παραγωγών σε Ελληνες καλλιτέχνες, η έκθεση θα περιλαμβάνει νέες δημιουργίες έργων από τους: Αθανάσιο Αργιανά, Ελένη Καμμά, Διονύση Καβαλλιεράτο, Αλίκη Παλάσκα, Κώστα Σαχπάζη.
Τι θα δούμε όμως στην έκθεση που θα διαρκέσει από τις 27 Μαϊου ως τις 26 Ιουλίου; Το ενημερωτικό δελτίο δίνει πληροφορίες που αφορούν όχι μόνο στα ονόματα αλλά και στα ίδια τγα έργα που θα δούμε. Μαθαίνουμε λοιπόν ότι οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες, με έργα από ποικίλα υλικά -από μπρούτζινα ως και κεραμικά- εξερευνούν τον μύθο, το αρχαίο δράμα, τη μεταμόρφωση και τη βιοηθική. Οι Huma Bhaba και Lynn Chadwick δημιουργούν τοτέμ θεών που συμβολίζουν την ανιμιστική δύναμη, δίνοντας σύγχρονη φόρμα στη μυθολογία. Oι κεραμικές μάσκες της Caroline Achaintre ανακαλούν πρωταρχικές φόρμες και ορμές, ενώ ο Angus Fairhurst κάνει alter ego του έναν γορίλα – εν μέρει ένας χαρακτήρας βασιζόμενος στην παντομίμα, εν μέρει ένας υπαρξιακός μοναχικός χαρακτήρας.
Το Hope Hippo των Allora και Calzadilla (2005), ένα γλυπτό από λάσπη με έναν performer που διαβάζει εφημερίδα και σφυρίζει με τη σφυρίχτρα του κάθε φορά που εντοπίζει μια ιστορία κοινωνικής αδικίας, είναι ένα τριμερές δράμα ανάμεσα στο ζώο, τον άνθρωπο και την κοινωνία. Ο Αθανάσιος Αργιανάς καλεί τους επισκέπτες της έκθεσης να γίνουν performers, φορώντας μάσκες και χρησιμοποιώντας διάφορα αντικείμενα ως όργανα παραγωγής ήχου, συνδυάζοντας τον ανιμισμό με τη γλυπτική και τη μουσική.
Η βιολογική διαδικασία της μεταμόρφωσης αντανακλάται σε γλυπτικές διαδικασίες από πηλό και μπρούτζο. Οι μπρούτζινες φιγούρες της Sarah Lucas μεταμορφώνουν αρσενικά και θηλυκά γεννητικά όργανα σε μία νέα οντότητα. Με διαστρωματώσεις από ρετσίνι, ξύλο, ύφασμα και δέρμα, ο Κώστας Σαχπάζης δημιουργεί τομάρια, επιφάνειες δέρματος όπου τα υλικά άλλοτε έχουν την πρωταρχική τους μορφή και άλλοτε είναι μία σύνθετη δημιουργία.
Μια άλλη ενότητα εξετάζει το αποκαλούμενο «Ανθρωπόκαινο», την εποχή που ο άνθρωπος αφήνει το αρνητικό του αποτύπωμα στον πλανήτη, οι ανθρώπινες δραστηριότητες κυριαρχούν, απειλούν τα οικοσυστήματα της Γης και οδηγούν στην εξαφάνιση τα άλλα είδη. Ο Richard Long καταγράφει ίχνη της αγροτικής δραστηριότητας πάνω στο τοπίο, η Marlie Mul κάνει μια θεώρηση του λιπαρού ανθρακικού αποτυπώματός μας αλλά και μιας μελλοντικής μετα-ανθρώπινης εποχής που θα έχουμε γίνει απολιθώματα, ενώ η Katja Novitskova αντιμετωπίζει το διαδίκτυο ως ένα οικοσύστημα που συμβολίζεται από εξωτικά πουλιά. Η Ελένη Καμμά αναβιώνει το wunderkammer (δωμάτιο θαυμάτων) της Αναγέννησης, παρουσιάζοντας το δικό της ιδιότυπο «cabinet of curiosities», που αποτελείται από οργανικές φόρμες σε ένα αμάλγαμα με τον πολιτιστικό σύμπαν της σύγχρονης Αθήνας.
Η συνεργασία του ΝΕΟΝ με τη Whitechapel Gallery αφορά στη διοργάνωση μιας τριλογίας εκθέσεων σύγχρονης τέχνης σε χώρους της Αθήνας που ενεργοποιούνται για το σκοπό αυτό, ανοίγοντας στο ευρύ κοινό. Εντάσσεται στο στόχο του οργανισμού να διευρύνει την πρόσβαση των πολιτών στη σύγχρονη τέχνη και να συμβάλει στην αναζωογόνηση της πολιτιστικής δραστηριότητας στη χώρα.
Γαλλική Σχολή Αθηνών, Διδότου 6, Αθήνα
Διάρκεια έκθεσης: 27 Μαΐου-26 Ιουλίου 2015
Ώρες λειτουργίας:
Τρίτη-Σάββατο: 10 π.µ.-9 µ.µ.
Κυριακή: 12 µ.-6 µ.µ.
Δευτέρα: Κλειστά
