Φανταστείτε ότι περιηγείστε στον Κεραμεικό με ξεναγό ένα πρόγραμμα στο κινητό σας, το οποίο όχι μόνο σας δίνει πληροφορίες για όσα βλέπετε ενώ κινείστε αλλά σας προσφέρει και την εμπειρία της καθημερινής ζωής στον χώρο, στα χρόνια της αρχαιότητας. Ακούτε τους κεραμοποιούς που είχαν εκεί τα εργαστήριά τους να πλάθουν τα αγγεία τους και τους πελάτες τους να ψιθυρίζουν και να κάνουν παζάρια. Πιο κάτω, στο νεκροταφείο, ακούτε θρήνους και τον Περικλή να εκφωνεί τον περίφημο Επιτάφιο. Αυτή τη διαφορετική εμπειρία ξενάγησης στην Ακρόπολη, στην Αρχαία Αγορά και στον Κεραμεικό οραματίζεται η πρόταση «"c-MUSE" (Cultural Memory as Updated Site-specific Experience): σύστημα ψηφιακής εξιστόρησης για τρεις αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας (Ακρόπολη - Αρχαία Αγορά - Κεραμεικός)» που κέρδισε την Τρίτη 13 Ιανουαρίου το Αριστείο καλύτερης ιδέας στον διαγωνισμό «Αριστεία Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας 2014».
Ο διαγωνισμός, τον οποίο θεσμοθέτησαν το 2014 και συνδιοργανώνουν το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, σκοπό έχει την ανάδειξη πρωτότυπων και καινοτόμων ιδεών σε τέσσερις τομείς αιχμής: Νέες μορφές ενέργειας και Περιβάλλον - Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας - Ασφάλεια Τροφίμων και Αειφόρος Γεωργία - Βιοτεχνολογία και Υγεία.
Η ιδέα για το "c-MUSE", το οποίο πρότειναν στην κατηγορία Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας ο φιλόλογος-σκηνοθέτης Δημήτρης Βέργαδος, η χορογράφος Ελευθερία Κόμη και ο σύμβουλος οικονομικών θεμάτων Κωνσταντίνος Ταμπούρης, γεννήθηκε στη διάρκεια ενός προγράμματος που παρακολούθησε η ομάδα. Ήταν το Πρόγραμμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης ΤΟΠΣΑ "Festival Factory" των Δήμων Χαλανδρίου και Αγίας Παρασκευής, που είχε θέμα τη δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων στον τομέα του Πολιτισμού.
«Ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί πάθος όλης της ομάδας, ενώ ο συνδυασμός πολιτισμού, τουρισμού και νέων τεχνολογιών βρίσκεται στο επίκεντρο της οικονομικής πολιτικής της Ευρώπης για το διάστημα 2014-2020», εξήγησε στο «Βήμα» ο Δημήτρης Βέργαδος. «Σημαντική έμπνευση αποτέλεσε για μας η εφαρμογή Soundscapes Landscapes της ομάδας Medea Electronique, που μπορεί κανείς να δει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, αλλά το The CHESS Project που αφορά το Μουσείο της Ακρόπολης και αναμένεται να κυκλοφορήσει στην αγορά μέσα στα επόμενα δύο χρόνια».
Η πρόταση επικεντρώθηκε σε αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται κοντά μεταξύ τους και συγκεντρώνουν έντονο τουριστικό ενδιαφέρον, προκειμένου η εφαρμογή να έχει επιχειρηματική επιτυχία. Όπως όμως λέει ο εκπρόσωπος της ομάδας, «μελλοντικά, σχεδιάζουμε την επέκταση των ψηφιακών εξιστορήσεων του c-MUSE και σε άλλους αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους, εντός και εκτός Αθηνών, με απώτερο στόχο η εφαρμογή να καλύψει ευρύτερο φάσμα αναγκών των επισκεπτών, προσφέροντας δυνατότητες ψηφιακής εξιστόρησης -ει δυνατόν- σε όλους τους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, μέσω διαθέσιμων ενημερώσεων (updates), όπου θα προστίθενται αρχαιολογικοί χώροι εντός της Περιφέρειας Αττικής, και πρόσθετων υπο-εφαρμογών (add-ons), που θα αφορούν γεωγραφικές περιοχές πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος ανά την Ελλάδα».
Η εφαρμογή «θα συνεργάζεται με το σύνολο σχεδόν των τρεχουσών φορητών τεχνολογιών, αφού θα είναι συμβατή με λογισμικά iOS, Android και Windows, και θα είναι διαθέσιμη από τα τρία διαδικτυακά κανάλια διανομής (App Store, Google Play και Windows Store)», βρίσκεται όμως ακόμη στο στάδιο της ιδέας.
«Η πρόταση του c-MUSE προς το παρόν αποτελεί μια καινοτόμο επιχειρηματική ιδέα και ως τέτοια βραβεύτηκε από τον θεσμό. Ως εκ τούτου, δεν μιλάμε ακόμα για ένα έτοιμο ή έστω υπό κατασκευή προϊόν», διευκρίνισε απαντώντας σε ερώτησή μας ο Δημήτρης Βέργαδος. «Στόχος μας από δω και πέρα, είναι να αναζητήσουμε συνέργειες με σχετικούς ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς και ιδρύματα που θα μας κατευθύνουν και προς στην απαραίτητη χρηματοδότηση, της οποίας το προϋπολογισμένο κόστος είναι αρκετά υψηλό».
Σκοπός της ομάδας είναι η υλοποίηση μιας εφαρμογής που «θα αποτελέσει προϊόν ανταγωνιστικό, όχι μόνο βιώσιμο αλλά και κερδοφόρο. Με κόστος που υπολογίζεται για τους πελάτες λιανικής έως τέσσερα ευρώ, θα έχει τιμή σημαντικά χαμηλότερη από αυτή ανάλογων ηλεκτρονικών τουριστικών οδηγών που κυκλοφορούν στην αγορά (κατά μέσο όρο πάνω από πέντε ευρώ). Για τους μαζικούς πελάτες (τουριστικά πρακτορεία και γκρουπ) προβλέπεται διάθεση του προϊόντος κεντρικά και πρόσβαση των χρηστών μέσω ειδικού κωδικού που θα τους παρέχει το πρακτορείο σε τιμή που θα αντιστοιχεί σε περίπου μισό ευρώ ανά άτομο».
«Θέλουμε μέσα από μια κεντρική αφήγηση, να ξαναζωντανέψουν οι χώροι όχι με παθητικούς περιηγητές αλλά με επισκέπτες στους οποίους η γνωριμία με τα μνημεία θα αποτελεί εμπειρική διαδικασία» εξηγούν.
Η ιδέα είναι ενδιαφέρουσα και τεχνολογικά υλοποιήσιμη. Το κομμάτι της έγκρισης, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, της φωτογράφησης των αρχαιολογικών χώρων και η παροχή του δικαιώματος ψηφιακής αναπαραγωγής τους μοιάζει να είναι το δυσκολότερο στάδιο της πρότασης. «Οπωσδήποτε θα πρέπει το project να τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Τουρισμού και να συνεργαστούμε με αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς, προκειμένου να εξασφαλίσουμε την άδεια χρήσης, φωτογράφησης και ψηφιακής χαρτογράφησης των επιλεγμένων αρχαιολογικών χώρων», καταλήγει η ομάδα που κέρδισε το εφετινό Αριστείο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας 2014, ελπίζοντας ότι το βραβείο θα διευκολύνει σημαντικά ως προς αυτήν την κατεύθυνση.
