Σε μια περίοδο που τα φώτα της δημοσιότητας πέφτουν στον αρχαιολογικό πλούτο της Ελλάδας και που τα στοιχεία δείχνουν αύξηση της επισκεψιμότητας σε αρχαιολογικούς χώρους και...
μουσεία, το ενδεχόμενο να μπει «λουκέτο» σε έναν από τους μεγαλύτερους και παγκοσμίως προβεβλημένους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, ηχεί τουλάχιστον... αντιφατικό.
Προς τα εκεί όμως φαίνεται να οδεύει, για πολλοστή φορά, ο αρχαιολογικός χώρος της Νεμέας (αρχαιολογικός χώρος, αρχαιολογικό μουσείο και Στάδιο), καθώς το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού φύλαξης παραμένει χωρίς ουσιαστική και μόνιμη λύση, με αποτέλεσμα να είναι ορατό το ενδεχόμενο ο χώρος να κλείσει, ακόμα και αυτό το Σαββατοκύριακο.
Μόλις λίγους μήνες πριν, και μάλιστα στην αιχμή της τουριστικής περιόδου, λόγω της λήξης των συμβάσεων των εποχικών φυλάκων, έκλεισε το Στάδιο -ευτυχώς μόνο για μια ημέρα, χάρη στην έγκαιρη παρέμβαση του υπουργού Πολιτισμού, του Συλλόγου για την Αναβίωση των Νεμέων Αγώνων, του Σωματείου Οφέλτης κ.α.- ενώ και το μουσείο κινδύνευε να μείνει κλειστό τα Σαββατοκύριακα.
Την περίοδο εκείνη βρέθηκε κάποια προσωρινή λύση, με παρέμβαση του υπουργού Πολιτισμού κ. Κώστα Τασούλα, ο οποίος είχε υποσχεθεί ότι θα διευθετηθεί το ζήτημα και ότι ο χώρος θα ενταχθεί στον κατάλογο των αρχαιολογικών τοποθεσιών που θα είναι ανοιχτοί το 2015 από τις 8 το πρωί μέχρι και τις 8 το βράδυ οπότε από 1ης Απριλίου η φύλαξη θα είναι διασφαλισμένη. Ως τότε θα υπήρχε πρόνοια να βρεθεί προσωπικό μέσα από ένα πρόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού με προσωρινούς φύλακες, το οποίο θα άρχιζε την 1η Νοεμβρίου. Το πρόγραμμα αυτό όμως δεν έχει ξεκινήσει ακόμα.
Προ ολίγων ημερών, μιλώντας στην «Καθημερινή», ο αρχαιολόγος Στέφανος Μίλλερ, που υπήρξε επικεφαλής των ανασκαφών στη Νεμέα από το 1973, εξέφρασε την ανησυχία του για την εξέλιξη, καθώς τα περιθώρια στενεύουν ασφυκτικά. «Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι ο υπουργός Πολιτισμού θα κάνει τα πάντα για να λύσει το πρόβλημά μας. Από την άλλη, όσο περνούν οι ημέρες, πρέπει να πω ότι ανησυχώ διότι ορισμένες διαδικασίες στην Ελλάδα θέλουν κάποιο χρόνο για να ολοκληρωθούν», δήλωσε στην εφημερίδα.
Προσφέρονται να δουλέψουν χωρίς αμοιβή
Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος φυλάσσεται από μόλις τρεις μόνιμους ημερήσιους αρχαιοφύλακες, ο ένας εκ των οποίων μάλιστα πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί άμεσα, και από εργαζόμενους που έχουν συμβάσεις περιορισμένου χρόνου, οι οποίοι πληρώνονται είτε από τον Δήμο Νεμέας, είτε από το υπουργείο Πολιτισμού, ειτε από το Σωματείο Οφέλτης. Αρχικά απασχολούνταν επτά αρχαιοφύλακες, όμως οι συμβάσεις των τεσσάρων έληξαν στα μέσα Οκτωβρίου.
Εκφράζοντας την έντονη ανησυχία τους για το ενδεχόμενο να κλείσουν ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο της Νεμέας, πέντε προσωρινοί φύλακες απέστειλαν χθες, 13 Νοεμβρίου, έγγραφο στην Εφορία Αρχαιοτήτων Κορινθίας, δηλώνοντας την πρόθεσή τους να συνεχίσουν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε εθελοντική βάση.
«Οι υπογράφοντες προσωρινοί φύλακες στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Νεμέας δηλώνουμε ότι προτιθέμεθα, με την έγκριση της Υπηρεσίας σας, να συνεχίσουμε να παρέχουμε τις υπηρεσίες μας, σε εθελοντική βάση και χωρίς αμοιβή, για μια εβδομάδα μετά το ερχόμενο Σάββατο (16-23 Νοεμβρίου) που λήγουν οι συμβάσεις μας.
Με την απόφασή μας αυτή θέλουμε να εκφράσουμε το ενδιαφέρον και την ανησυχία μας να μην κλείσει ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο της Νεμέας για το κοινό, έως ότου βρεθεί αρμοδίως, όπως ελπίζουμε και ευχόμαστε, μόνιμη λύση για τη φύλαξή τους», αναφέρουν στο έγγραφό τους οι πέντε φύλακες.
Η απάντηση της Εφορίας Αρχαιοτήτων ήταν αρνητική.
Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες του Culture Wizz το Αρχαιολογικό Μουσείο της Νεμέας θα ανοίξει αύριο Σάββατο, και θα λειτουργήσει με προσωπικό που θα μεταφερθεί από άλλα μουσεία.
Σημειώνεται πως παρόμοιο αίτημα για προσφορά εθελοντικής εργασίας είχε υποβληθεί και κατά το παρελθόν, όμως και τότε δεν είχε γίνει αποδεκτό.
Στη Βουλή το θέμα
Για το θέμα της λειτουργίας του αρχαιολογικού χώρου της Νεμέας, πέντε βουλευτές της Δημοκρατικής Αριστεράς υπέβαλαν την Τρίτη ερώτηση προς τον υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού και την υπουργό Τουρισμού, ζητώντας να μάθουν τις ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί το υπουργείο Πολιτισμού για να εξασφαλιστεί το απαιτούμενο φυλακτικό προσωπικό για την ασφαλή και εύρυθμη λειτουργία του αρχαιολογικού χώρου και του Αρχαιολογικού Μουσείου της Νεμέας, αλλά και τις ενέργειες στις οποίες προτίθενται να προβούν τα συναρμόδια υπουργεία για την προβολή και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Νεμέας στο πλαίσιο συνεργασίας για την προβολή και ανάδειξη των μνημειακών χώρων της περιφέρειας με στόχο την άνοδο του πολιτιστικού τουρισμού.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στην ερώτησή τους, «ο εκτεταμένος αρχαιολογικός της χώρος με σημαντικά αξιοθέατα, όπως ο ναός του Δία και το Στάδιο, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στην επικράτεια. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Νεμέας, που περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα, τόσο από την αρχαία Νεμέα, όσο και από παρακείμενους αρχαιολογικούς χώρους (Αηδόνια-«θησαυρός Αηδονιών») δέχεται, κάθε χρόνο, περισσότερους από 50.000 επισκέπτες.
Ωστόσο, παρά τη σπουδαιότητα του εν λόγω αρχαιολογικού χώρου η φύλαξή του παραμένει ανεπαρκής. Συγκεκριμένα σήμερα, φυλάσσεται από τρεις μόνιμους ημερήσιους αρχαιοφύλακες –εκ των οποίων ο ένα πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί άμεσα- καθώς από τους επτά αρχαιοφύλακες που απασχολούνταν αρχικά σ’ αυτόν, οι συμβάσεις των δυο έληξαν στις 10.10.2014 και των άλλων δύο στις 15.10.2014. Οι εναπομείναντες αρχαιοφύλακες, δηλαδή δύο άτομα, δεν επαρκούν για τη φύλαξη και την απρόσκοπτη λειτουργία του.
Το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού δεν είναι τωρινό. Στο παρελθόν είχε βρεθεί προσωρινή «λύση» με εποχικούς εργαζόμενους. Όταν όμως έληξαν οι συμβάσεις των εργαζομένων – οι οποίοι είχαν διατεθεί από τον Δήμο Νεμέας για να παραμείνουν ανοικτά στο κοινό ο Αρχαιολογικός Χώρος, το Μουσείο και το Στάδιο- το αποτέλεσμα ήταν ότι έκλεισε για μια ημέρα το τελευταίο, ενώ ήταν ορατός ο κίνδυνος να παραμείνει κλειστό το μουσείο τα Σαββατοκύριακα, στην αιχμή της τουριστικής περιόδου».
Ανάλογη ερώτηση είχε υποβάλει στις αρχές Οκτωβρίου και ο βουλευτής Κορινθίας της Νέας Δημοκρατίας κ. Κώστας Κόλλιας.
Δρ. Μίλλερ: Λύσεις υπάρχουν, λείπει η σωστή διαχείριση
Το Culture Wizz ρώτησε τον Δρ. Μίλλερ ποιες είναι οι προτάσεις του για την επίλυση του ζητήματος, δεδομένων και των περικοπών στον προϋπολογισμό του υπουργείου Πολιτισμού λόγω της κρίσης.
«Από την 50ετή σχεδόν εμπειρία μου, μπορώ να πω πως αυτή η χώρα, ασχέτως κυβερνήσεως, δεν κατάλαβε ποτέ πως οι αρχαιότητες είναι ο μεγαλύτερος οικονομικός της πόρος και έτσι ποτέ δεν επένδυσε σωστά σε αυτόν τον τομέα, ούτε όμως τον άφησε να εξελίξει τις προοπτικές του», απαντά.
Εξαίρεση, σημειώνει, αποτελεί το νέο μουσείο της Ακρόπολης, «όμως αυτό ξεχωρίζει λόγω των διαφορών του από όλα τα άλλα μνημεία».
«Που είναι τα εστιατόρια εδώ στη Νεμέα; Που είναι το κατάστημα με αναμνηστικά από τη Νεμέα; Χάνουμε συνεχώς επισκέπτες διότι το μνημείο κλείνει στις 15:00», τονίζει.
«Σε ότι αφορά την οικονομική κρίση. Από τις 10 Ιουλίου μέχρι τις 15 Οκτωβρίου φέτος, το Στάδιο παρέμεινε ανοικτό μόνο χάρη στα κεφάλαια που χορηγήθηκαν από ιδιώτες, μέσω του Συλλόγου για την Αναβίωση των Νεμέων Αγώνων και έκτοτε ο χώρος παραμένει ανοικτός μόνο χάρη στον συνδυασμό των ιδιωτικών κεφαλαίων και των κεφαλαίων που χορηγεί ο Δήμος Νεμέας, τα οποία όμως τελειώνουν αυτό το Σάββατο.
Την εβδομάδα 16-23 Οκτωβρίου, όταν το κράτος δεν πλήρωνε τους προσωρινούς φύλακες, είχαμε 1.353 επισκέπτες. Δεν γνωρίζω πόσοι πλήρωσαν ολόκληρο το εισιτήριο των 4 ευρώ, ή το μειωμένο εισιτήριο για τους ηλικιωμένους (2 ευρώ), ή μπήκαν δωρεάν διότι ήταν φοιτητές, όμως οπωσδήποτε υπήρξαν έσοδα για το κράτος λόγω της γενναιοδωρίας των ιδιωτών.
Με άλλα λόγια, με σωστή διαχείριση, είναι δυνατόν να υπάρξουν κέρδη από τις αρχαιότητες».
«Το χειρότερο, νομίζω, δεν είναι πως αρχαιολογικοί χώροι όπως η Νεμέα είναι περιφραγμένοι και προστατευόμενοι και έχουν μερικούς φύλακες που δεν είναι δυνατόν να περιφρουρήσουν ολόκληρη την περιοχή, αλλά οι εκατοντάδες των παντελώς εκτεθειμένων αρχαιολογικών χώρων που καταστρέφονται λόγω της αμέλειας», σημειώνει.
Ο Δρ. Μίλλερ μας αναφέρει ότι έχει καταρτίσει πρόταση για την διαχείριση των ελληνικών αρχαιοτήτων, παράλληλα όμως τάσσεται και υπέρ ενός συστήματος εθελοντών, λέγοντας πως θα μπορούσαν να απασχοληθούν απόφοιτοι αρχαιολογικών πανεπιστημίων, ή άτομα που φοιτούν σε σχολές αρχαιοφυλάκων, όπως αυτή του Άργους.
«Την ερχόμενη εβδομάδα γνωρίζω ότι υπάρχει προγραμματισμένη επίσκεψη 250 μαθητών από το Γυμνάσιο του Βέλου και 300 μαθητών από το Γυμνάσιο του Κιάτου. Πιθανότατα θα υπάρξουν και άλλοι που θα έρθουν για να μάθουν κάτι για την κληρονομιά τους. Χωρίς τις εθελοντικές προσπάθειες των φυλάκων, όμως, οι οποίοι προσφέρθηκαν να εργαστούν εκείνη την εβδομάδα χωρίς μισθό, οι μαθητές αυτοί θα βρουν μπροστά τους ένα «λουκέτο»», καταλήγει ο Δρ. Μίλλερ.
