Έναν αιώνα ανασκαφών στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων συμπληρώνει φέτος η Γαλλική Σχολή Αθηνών και η επέτειος αυτή συμπίπτει ....
με την επίσημη υποψηφιότητα, από την πλευρά της χώρας μας, για την ένταξη του σημαντικού αυτού αρχαιολογικού και μνημειακού χώρου της βόρειας Ελλάδας στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Οι επετειακοί εορτασμοί έχουν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα εκδηλώσεων του 57ου Φεστιβάλ Φιλίππων και θα πραγματοποιηθούν το προσεχές Φθινόπωρο, με μια σειρά εκδηλώσεων, που θα διοργανωθούν από κοινού από την ΙΗ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και τη Γαλλική Σχολή Αθηνών, στην Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη.
Πρόσφατα, μάλιστα, με δηλώσεις του από την Καβάλα, ο διευθυντής της Γαλλικής Σχολής Αθηνών Alexandre Farnoux εξέφρασε την επιθυμία να στηρίξει, με κάθε τρόπο, η Σχολή την επίσημη ελληνική υποψηφιότητα για την ένταξη των Φιλίππων στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Η προϊσταμένη της ΙΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών Μαρία Νικολαΐδου-Πατέρα, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την ιστορική διαδρομή των Φιλίππων, υπογραμμίζει ότι μετά την εγκατάλειψη της πόλης τον 14ο αιώνα μ.Χ., "τους Φιλίππους τους βρίσκουμε και πάλι στις περιγραφές διαφόρων περιηγητών από την εποχή της Αναγέννησης. Η πρώτη μελέτη του χώρου πραγματοποιήθηκε κατά την επίσκεψη των μελών της Γαλλικής Σχολής L. Heuzey, H. Daumet και Α. Laloy το 1861. Το σύνολο των παρατηρήσεων, η συγκέντρωση επιγραφών από τον Heuzey, τα σχέδια του Daumet και ο χάρτης του Laloy, δημοσιεύτηκαν το 1876 στο μνημειώδες έργο Mission de Macédoine".
Οι συστηματικές έρευνες, ωστόσο, άρχισαν από τη Γαλλική Σχολή Αθηνών στις αρχές του 20ού αιώνα, με κάποιες αρχικές επισκέψεις Γάλλων αρχαιολόγων τον Ιούνιο του 1911 και τον Ιούλιο του 1912, κατά τις οποίες διαπιστώθηκε η επείγουσα ανάγκη για την προστασία και την ανασκαφή των μνημείων αυτού του σημαντικού αρχαιολογικού χώρου.
Οι αρχαιολόγοι Charles Avezou και Charles Picard, έχοντας την επίσημη άδεια του ελληνικού κράτους, ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1914 τις ανασκαφικές έρευνες σε μια περίοδο δύσκολη για τη νεότερη ελληνική ιστορία. Οι εργασίες επικεντρώθηκαν στο θέατρο, στην πύλη της Νεάπολης, στην αποκάλυψη των ιερών των βράχων και στη σύνταξη ενός πρώτου καταλόγου των περίφημων αναγλύφων στους βράχους.
"Μετά τη διακοπή των εργασιών εξαιτίας του πολέμου", συνεχίζει η κ. Νικολαΐδου, "η αρχαιολογική έρευνα στους Φιλίππους άρχισε πάλι, συστηματικά, από το 1921 έως το 1925 και από το 1927 έως το 1938. Σπουδαία ονόματα της ευρωπαϊκής αρχαιολογίας, όπως οι P. Collart, P. Ducrey, P. Lemerle και πολλοί άλλοι συνέδεσαν το έργο τους με τους Φιλίππους. Η ευρύτατη ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως το μνημειακό κέντρο της ρωμαϊκής πόλης, το θέατρο, τα τείχη, την Αγορά, διάφορα ιερά και φυσικά τις εμβληματικές χριστιανικές βασιλικές, που αποτυπώθηκαν σε σειρές πολλών δημοσιευμένων μελετών. Το ξέσπασμα του Β' Παγκόσμιου Πολέμου σήμανε τη διακοπή των ανασκαφών της Γαλλικής Σχολής, ενώ συνεχίζεται μέχρι σήμερα η μελέτη και δημοσίευση των ευρημάτων. Η ανασκαφική έρευνα συνεχίστηκε από την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία και το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης".
Στο πλαίσιο του εορτασμού των εκατό χρόνων από τις ανασκαφές της Γαλλικής Σχολής Αθηνών στους Φιλίππους, προγραμματίζεται σειρά εκδηλώσεων που περιλαμβάνει δύο εκθέσεις με φωτογραφικό υλικό, σχέδια και μακέτες από τα αρχεία της Γαλλικής Σχολής και τα αρχεία του Πανεπιστημίου της Λωζάνης, που αφορούν τις πρώτες δεκαετίες των ανασκαφών, καθώς και επιστημονικό συμπόσιο.
Οι εκθέσεις διοργανώνονται σε συνεργασία με το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Καβάλας. Στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, η έκθεση προγραμματίζεται για τις 23 Οκτωβρίου 2014 και θα εστιάζει περισσότερο στους Φιλίππους κατά τη βυζαντινή περίοδο.
Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, θα πραγματοποιηθεί και το επιστημονικό συμπόσιο, με θέμα "Ο χώρος των Φιλίππων: Παρελθόν, παρόν και μέλλον", στο οποίο θα συμμετέχουν διακεκριμένοι επιστήμονες από τις αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, την Αρχαιολογική Εταιρεία και Πανεπιστήμια της Γαλλίας.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καβάλας, η έκθεση που θα εστιάζει στους Φιλίππους κατά τη ρωμαϊκή περίοδο θα παρουσιαστεί στις 25 Οκτωβρίου 2014 και θα πλαισιωθεί από διαλέξεις, με θέμα όχι μόνο τις ανασκαφικές δραστηριότητες, αλλά και όλες τις δράσεις διαμόρφωσης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου.
Οι εκδηλώσεις αυτές θα συνοδευτούν με την έκδοση ειδικού λευκώματος-καταλόγου, με σύντομα κείμενα για την ιστορία των ανασκαφών, φωτογραφικό υλικό, σχέδια και αποσπάσματα από τα ημερολόγια των πρώτων ανασκαφέων. Τα αποτελέσματα του συμποσίου θα αποτελέσουν επίσης το θέμα ενός αντίστοιχου επιστημονικού τόμου.
