Εικαστικές δημιουργίες ανάμεσα σε ανθισμένα παρτέρια και βιβλία; Η νέα εκθεσιακή πρωτοβουλία του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, η πρώτη σε συνεργασία με τη Whitechapel Gallery του Λονδίνου, «σπέρνει» από...
Μια εγκατάσταση του Ισπανού Χουάν Μουνιόθ, ένα γλυπτό δέντρο του Ιταλού Τζιουζέπε Πενόνε, ένα ηχητικό έργο του Κώστα Ιωαννίδη που θα «ζωντανεύει» με το ηλιοβασίλεμα, η «Fat lady» που ο Αργεντινός γλύπτης Αντριάν Βιλάρ Ρόχας είχε παρουσιάσει στην Documenta, ένα γλυπτό ποίημα του Γερμανού Γκέορκ Χέρολντ... Ίσως περιμένατε να τα δείτε σε ένα μουσείο ή μια δυναμική γκαλερί. Η έκθεση «A thousand doors» όμως μας δίνει ραντεβού σε έναν μάλλον απροσδόκητο –τουλάχιστον για τα αθηναϊκά δεδομένα– χώρο, τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, ένα τοπόσημο γνώσης με ακαδημαϊκές ερευνητικές περγαμηνές. «Για όλους εμάς στον ΝΕΟΝ σύγχρονη τέχνη σημαίνει έμπνευση, μάθηση, διασκέδαση, αμφισβήτηση, διάλογος και δημιουργία», μου λέει η διευθύντρια Ελίνα Κουντούρη. «Με αυτήν την έκθεση θέλουμε να δημιουργήσουμε μια διαδρομή τέχνης στο κέντρο της Αθήνας.
Γιατί αυτός είναι και ο στόχος του ΝΕΟΝ: να φέρει τη σύγχρονη τέχνη κοντά στον πολίτη και μέσω αυτής να δημιουργήσει ένα καινοτόμο πλαίσιο κοινωνικού διαλόγου. Ένα μέρος του προγράμματός μας, άλλωστε, είναι βασισμένο στην τέχνη στο δημόσιο χώρο ή σε χώρους όπου δεν θα περίμενες να δεις έργα τέχνης». Η συζήτηση έρχεται, φυσικά, και στην επιλογή του χώρου. «Μας ενδιαφέρει πολύ η σχέση της γνώσης με τους καλλιτέχνες και πώς εμπνέονται οι εικαστικοί από αυτό. Για μένα οι καλλιτέχνες λειτουργούν όπως οι συγγραφείς, παρατηρούν τη ζωή και την καταγράφουν. Γι’ αυτό πρότεινα τη Γεννάδειο στην επιμελήτρια της έκθεσης και διευθύντρια της Whitechapel Gallery Ιβόνα Μπλάζγουικ».
Και ο τίτλος «A thousand doors» όμως έχει… λογοτεχνική ρίζα, αφού προέρχεται από το διήγημα του Μπόρχες «Η βιβλιοθήκη της Βαβέλ». «Τα έργα είναι πύλες σε πραγματικές ή φανταστικές ιστορίες, σε ιδανικούς ή αποκαλυπτικούς μελλοντικούς κόσμους, που παρουσιάζονται στους υπέροχους κήπους και τους επιβλητικούς χώρους μιας ιστορικής βιβλιοθήκης», σημειώνει η επιμελήτρια. «Όλα τα έργα αντλούν έμπνευση από την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας». Στους εσωτερικούς χώρους θα παρουσιαστούν βιβλία καλλιτεχνών κι εγκαταστάσεις (των Μαρκ Μάντερς, Μάθιου Μπάρνεϊ, Κριστιάν Μπολτάνσκι, Τζον Λέιθαμ, Γιάννη Κουνέλλη κ.ά. ), ενώ στους κήπους –ανάμεσα σε παρτέρια και δεντροστοιχίες– θα «ανθίσουν» ηχητικά έργα και γλυπτικές εγκαταστάσεις των Τζέιν και Λουίζ Ουίλσον, Χουάν Μουνιόθ, Νίκου Ναυρίδη κ.ά. Οι Έλληνες καλλιτέχνες, μάλιστα, συμμετέχουν με νέες παραγωγές που αναφέρονται στο θέμα της γνώσης και στη Γεννάδειο.
Από τα πιο διαδραστικά έργα αυτό της Βαλεντίνα Κάργα, η οποία θα αναβιώσει την Περιπατητική Σχολή του Αριστοτέλη συνομιλώντας με το κοινό σε μια σειρά από «Ασκήσεις κήπου» και «Συμπόσια περιπάτου και συνομιλίας» – όσοι αποφασίσετε να τη συναντήσετε στις 17/5 φορέστε άνετα παπούτσια γιατί η διαδρομή θα τραβήξει μέχρι τη θάλασσα! Μιλώντας βέβαια για σύγχρονη τέχνη στο δημόσιο χώρο, δεν μπορούσα να μη ζητήσω τη γνώμη της κ. Κουντούρη για την Αθήνα: «Δεν υπάρχει πολιτική για την τέχνη στο δημόσιο χώρο. Αλλά τι σημαίνει δημόσιος χώρος και ποια η θέση της τέχνης σε αυτόν θα το συζητήσουμε τον Ιούνιο σε δύο συναντήσεις που επιμελείται ο Θεόφιλος Τραμπούλης στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών».
athinorama.gr
