Στο Μόδι, την παλιά κοσμοπολίτικη ρωμαίικη συνοικία της Χαλκηδόνας (σήμερα Καντίκιοϊ), στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, τα σπίτια μαρτυρούν την παρουσία των Ελλήνων στην περιοχή.
Οι Έλληνες σήμερα ανέρχονται σε... λίγες εκατοντάδες, από τις 20.000 που ήταν στις αρχές του αιώνα, και προσπαθούν να διατηρήσουν τις παραδόσεις, τα ελληνικά ιδρύματα και τις εκκλησίες.
Την ιστορία των ομογενών της περιοχής, τη συγκίνηση για το παρελθόν και τον προβληματισμό για το μέλλον, αποτυπώνει το νέο ντοκιμαντέρ του Γρηγόρη Οικονομίδη, με τίτλο “Χαλκηδόνα, η ελληνική κοινότητα της ασιατικής Πόλης”. Στο ντοκιμαντέρ γίνεται εκτενής αναφορά στη γεωγραφική θέση της περιοχής, της συγκοινωνιακή της σύνδεση και τη αρχιτεκτονική της παράδοση. Διεξοδικά παρουσιάζεται η θρησκευτική οργάνωση της ελληνικής κοινότητας, η παιδεία, η σχέση των κατοίκων με τη θάλασσα, τα επαγγέλματα, η κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου αλλά και στοιχεία σχετικά με τη συλλογική οργάνωση της κοινότητας. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα Σεπτεμβριανά του 1955, στις απελάσεις του 1964 και στην σταδιακή εγκατάλειψη της κοινότητας από τους Ρωμιούς κατοίκους της.
Στην Ελληνική Κοινότητα Χαλκηδόνας, την μοναδική που έχει απομείνει στην περιοχή της Μικράς Ασίας, το δημοτικό σχολείο έκλεισε το 2010 όταν ο τελευταίος μαθητής μετακινήθηκε στην ευρωπαϊκή πλευρά. Ο κ. Οικονομίδης, ο οποίος έχει στο ενεργητικό του και το ντοκιμαντέρ “Η αλησμόνητος Αρετσού Κωνσταντινουπόλεως”, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι οι εναπομείναντες Έλληνες της Χαλκηδόνας από τους οποίους πήρε συνέντευξη, του εξέφρασαν την αγωνία τους για το μέλλον της συρρικνούμενης κοινότητας. Αφήνουν, ωστόσο, να διαφανεί και μια νότα αισιοδοξίας, καθώς εκφράζουν την ελπίδα ότι η οικονομική κρίση θα οδηγήσει στην περιοχή Έλληνες οικονομικούς μετανάστες, οι οποίοι θα αναζωογονήσουν το ελληνικό στοιχείο.
Όσοι αναγκάστηκαν να αφήσουν τα σπίτια τους και να ξεκινήσουν μια καινούργια ζωή στην Ελλάδα, μίλησαν με συγκίνηση για το πόσο τους λείπει η πατρίδα τους και πόσο άδικο θεωρούν τον ξεριζωμό.
Ο κ. Οικονομίδης μίλησε και με τον πρώην δήμαρχο του Καντίκιοϊ, Σελαμί Οζτούρκ (Selami Ozturk), ο οποίος υπογράμμισε ότι όλη η περιοχή της αγοράς, όπου χτυπούσε η “καρδιά” της Χαλκηδόνας, ήταν στα χέρια Ελληνορθοδόξων και Αρμένιων. Τόνισε, δε, ότι οι σχέσεις με τους Έλληνες είναι πολύ καλές, ενώ είναι “ανοιχτές οι πόρτες” για να γυρίσουν πίσω όσοι έφυγαν.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, παρακολούθησε την πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ, στο Σισμανόγλειο Μέγαρο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, στις 5 Απριλίου και, όπως είπε, ο κ. Οικονομίδης, δήλωσε ότι του άρεσε πολύ και ότι τον περιμένει του χρόνου στην Πόλη για την παρουσίαση του επόμενου δημιουργήματός του.
Η ταινία θα προβληθεί στις 27 Απριλίου στις 11.30πμ, στον κινηματογράφο “Δαναό” στην Αθήνα.
