18 Μαρ 2014

Face control στην Αρχαία Αγορά

Παρουσιάστηκαν τα νέα ευρήματα της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.

Της ΝΙΝΕΤΤΑΣ ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ

Τα υφασμάτινα σκιάδια, που ήταν στη βορειοδυτική γωνία της Αρχαίας Αγοράς κατά τα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια, είναι ...πιθανόν να αποτελούσαν ένα είδος face control, προκειμένου να ελέγχεται η είσοδος σε όσους έμπαιναν στην Αγορά για να ψηφίσουν.

Ηταν δηλαδή ένας μηχανισμός ελέγχου ώστε να μην ψηφίζουν δύο φορές σε περιπτώσεις οστρακισμών. Αυτό θεωρεί πιθανότερο, μετά τη μελέτη των ευρημάτων του, ο επικεφαλής των ανασκαφών της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών Τζον Μακ Καμπ, ο οποίος πέρυσι είχε εκφράσει την εικασία ότι οι οπές που έχουν βρεθεί σε εκείνο το σημείο ίσως χρησίμευαν για τη στερέωση ικρίων και την περισχοίνιση του χώρου (διαστάσεων 12 μ. x 15 μ.), ο οποίος θα μπορούσε να λειτουργεί και ως πατάρι για τη θέαση των μεγάλων εορτών και παρελάσεων της Αθήνας, όπως των Παναθηναίων. Οι οπές αυτές βρίσκονται μπροστά στην Ποικίλη Στοά, δηλαδή στην οδό Αδριανού, και συνεχίζονται κάτω από τις γραμμές των ΗΣΑΠ, κοντά στον επιχωματωμένο πλέον Βωμό των Δώδεκα Θεών.


Η περισχοίνιση καλύπτει σε όλο το πλάτος της την οδό των Παναθηναίων, η οποία θυμίζουμε ότι περνάει μπροστά από τη Στοά Αττάλου και ανηφορίζει στην Ακρόπολη. 


Τα σημαντικότερα πάντως ευρήματα των Αμερικανών κατά το 2013, σύμφωνα με τη δημόσια παρουσίαση του έργου της Σχολής (14/3), ήταν δύο: μία ενεπίγραφη βάση αγάλματος και η εγκιβωτισμένη κοίτη του ποταμού Ηριδανού. Η βάση του αγάλματος είναι από μάρμαρο Υμηττού και βρέθηκε σε μία δοκιμαστική τομή ακριβώς μπροστά από την Ποικίλη Στοά. Η επιγραφή αναφέρεται σε πρόγονο του γνωστού Ηρώδη του Αττικού που έφτιαξε το Ηρώδειο και το Παναθηναϊκό Στάδιο το 2ο αι. μ.Χ. Ο πρόγονός του φαίνεται πως υπηρέτησε ως άρχοντας και ιερέας του Απόλλωνα επανειλημμένα από το 42 ώς το 10 π.Χ. Στην ενεπίγραφη βάση διαβάζεις: «ΕΠΙ ΠΟΛΥΧΑΡ<ΜΟ>Υ ΤΟΥ ΕΥΚΛΕΟΥ[Σ] ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΙΕ[Ρ][Ε]ΩΣ ΔΡΟΥΣΟΥ ΥΠΑΤΟΥ ΛΕΟΝΤΙ[ΔΕ]ΩΝ ΟΙ ΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΙΔΡΥΣΑ[Ν] ΤΟΝ ΝΕΟΝ ΗΡΩΑ ΕΥΚΛΗΝ ΗΡΩΔΟ[Υ] ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΝ ΤΑΜΙΕΥΟΝΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΟΧΟΥ ΧΟΛΛΕ[Ι]ΔΟΥ». Που σημαίνει πως: όταν ο Πολύχαρμος, γιος του Ευκλέους από τον Μαραθώνα, ήταν άρχων και ιερεύς του Δρούσου ύπατου, οι μετέχοντες από τη φυλή των Λεοντιδέων ίδρυσαν ένα νέο ήρωα, τον Ευκλή γιο του Ηρώδη από τον Μαραθώνα, ενώ ο Δημήτριος του Αντιόχου των Χολλεϊδών ήταν ταμίας.

Ο Ευκλής ήταν γνωστός πολιτικός ηγέτης, είχε υπηρετήσει ως άρχοντας το 46 π.Χ. και ως ιερέας από το 42 ώς το 10 π.Χ. Το ρήμα «ιδρύω» χρησιμοποιείται στην αρχαιότητα είτε για λατρεία ή για άγαλμα. Στην περίπτωση αυτή δεν ξέρουμε -λένε οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι- αν ο Ευκλής αναγορεύθηκε σε ήρωα ή απλώς τιμήθηκε. Ωστόσο, η μαρμάρινη βάση είναι ασυνήθιστα λεπτή (έχει πάχος μόνο 0,32 μ.) και φαίνεται πως έχει επαναχρησιμοποιηθεί, γιατί φέρει και ίχνη μικρών γραμμάτων του τύπου του 4ου αι. π.Χ. και της ελληνιστικής περιόδου. Πριν από δύο χρόνια είχε βρεθεί εκεί κοντά κι άλλη βάση, γεγονός που επιβεβαιώνει τις υποθέσεις ότι το σημείο αυτό -μπροστά από τη Στοά- προσφερόταν για την τοποθέτηση αναμνηστικών μνημείων.


Είναι εξάλλου γνωστό ότι η Ποικίλη Στοά ήταν διακοσμημένη με περίφημα έργα ζωγραφικής, όπλα από στρατιωτικές επιτυχίες και αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα και πιο δημοφιλή δημόσια κτήρια της αρχαίας Αθήνας.

Στην ίδια ανασκαφή, σε μια δεύτερη δοκιμαστική τομή, ήρθε στο φως μια από τις πλάκες που κάλυπταν τη βόρεια κοίτη του ποταμού Ηριδανού. «Αν βάλουμε κάμερα είναι πιθανόν να δούμε μέσα στο ποτάμι» είπαν. Η πλάκα που βρήκαν είναι ταφική με ροζέτες, που σημαίνει ότι προέρχεται από δεύτερη χρήση, καθώς γίνονταν συνεχώς επισκευές στην κάλυψη του ποταμιού μέχρι τον 6ο αι. μ.Χ.

Αντιστοιχισμένο περιεχόμενο

Η Ενημέρωση στην Ελλάδα και τoν Κόσμο