Με τα Χριστούγεννα να είναι λιγότερο από μία εβδομάδα μακριά, οι ευκαιρίες να περάσετε λίγο χρόνο με τα μικρότερα μέλη της οικογένειας είναι περισσότερες.
Και παρόλο που ζούμε σε μία εποχή που η τεχνολογία έχει εισβάλει... σε κάθε τομέα της ζωής μας, τίποτα δεν αρέσει πιο πολύ στα παιδιά από μια καλή ιστορία. Φτάνει να είναι πραγματικά καλή.
Τα μικρά παιδιά λατρεύουν να ακούνε παραμύθια. Κρέμονται από τα χείλη ενός καλού αφηγητή, ο οποίος μπορεί να τα ταξιδέψει σε χώρες μαγικές, σε μακρινούς προορισμούς. Να τους μιλήσει για ήρωες και δράκους, νεράιδες και κακές μάγισσες, ζωάκια που σπεύδουν στο πλευρό αβοήθητων ανθρώπων και οτιδήποτε άλλο μπορεί να εξάψει την ούτως ή άλλως ζωηρή φαντασία τους.
Ακριβώς, όμως, επειδή η φαντασία τους οργιάζει, αλλά και επειδή υπάρχουν τόσα ερεθίσματα εκεί έξω, χρειάζεται αρκετή προσπάθεια για να κεντρίσει κανείς το ενδιαφέρον τους. Για αυτό, μαζέψαμε μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να γίνεται ο αγαπημένος παραμυθάς (με την καλή έννοια) της οικογένειας και να βγαίνετε πάντα νικητής στο ντέρμπι “παραμύθι vs κονσόλες”.
Έστω, για τα λίγα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών, των εγγονιών, των ανιψιών και όλων τους των φίλων.
1. Ξεχάστε τα βιβλία με ιστορίες και παραμύθια
Το διάβασμα ενός παραμυθιού σε ένα παιδί είναι μια ωραία στιγμή. Αλλά η αφήγηση μιας ιστορίας χωρίς τη βοήθεια ενός βιβλίου, επιτρέπει ένα άλλο είδος επικοινωνίας με τους μικρούς μας φίλους, πιο διαδραστικό και άμεσο. Τα χέρια ελευθερώνονται, μπορούμε να κοιτάμε τα παιδιά στα μάτια και με μια γκάμα κινήσεων και νευμάτων να τους επιτρέψουμε να γίνουν και αυτά συναφηγητές.
2. Βρείτε μια καλή ιστορία να πείτε
Το κλειδί στην αφήγηση είναι να βρούμε ένα θέμα που θα τραβήξει την προσοχή των μικρών ακροατών, ανάλογα και με την ηλικία τους. Ένα μωρό δεν θέλει να ακούσει ιστορίες τρόμου, όπως ένα μεγαλύτερο παιδί δεν θέλει να ακούσει ένα πολύ απλό παραμύθι. Θυμηθείτε ποια ήταν τα δικά σας αγαπημένα και προσθέστε στοιχεία που θα τα φέρουν πιο κοντά στη σημερινή εποχή.
3. Μην αγχώνεστε αν δεν θυμάστε την ιστορία
Δεν χρειάζεται να απομνημονεύσετε ένα ολόκληρο παραμύθι. Να θυμάστε τα βασικά. Μάλιστα, αν κάθε φορά οι λεπτομέρειες αλλάζουν μπορεί να είναι θετικό, αφού τα παιδιά δεν θα ξέρουν τι τα περιμένει! Αυτοσχεδιάστε ελεύθερα και ανεβάστε την αγωνία. Στην Κοκκινοσκουφίτσα μπορεί να έδιωξε τον λύκο ένας κυνηγός, αλλά μπορεί να τον έδιωξε και ένας …περαστικός μάγος. Σωστά;
4. Δημιουργήστε εικόνες στο μυαλό των παιδιών
Όλοι θέλουν να φτάσουν στο τέλος μιας ιστορίας, αλλά η διαδρομή μέχρι τον προορισμό είναι πολλές φορές πιο σημαντική. Αν ο ήρωας περνάει από ένα δάσος, φτάνει σε ένα κάστρο ή περπατά δίπλα σε ένα ποτάμι, περιγράψτε στα παιδιά τι βλέπει γύρω του με κάθε λεπτομέρεια. Μην διστάσετε ακόμη και να τα βάλετε να μαντέψουν ή να προσθέσουν κι αυτά κάτι.
5. Χρησιμοποιήστε τα χέρια σας
Όσο λέτε την ιστορία σας, φροντίστε να κάνετε χειρονομίες που θα κεντρίσουν την προσοχή των μικρών. Τα παιδιά δεν γοητεύονται μόνο από την αφήγηση, αλλά και από κινήσεις που θα τα βοηθήσουν να φτιάξουν πιο εύκολα την εικόνα που λέγαμε παραπάνω. Αν π.χ. ο πρωταγωνιστής έχει παραφάει, ένα χαρακτηριστικό πέρασμα των χεριών πάνω από την κοιλιά είναι ό,τι πρέπει.
6. Μην ξεχνάτε ότι το πρόσωπο μπορεί να πει πολλά
Δεν υπάρχει νόημα να λέτε μια ιστορία και το πρόσωπό σας να μην “ακολουθεί” τις αλλαγές που βιώνουν οι χαρακτήρες σας. Η ιστορία είναι δική σας, άρα γνωρίζετε πότε ο ήρωας λυπάται ή είναι χαρούμενος, πότε αγωνιά ή νιώθει σιγουριά. Ένα χαμόγελο στα μεγάλα κέφια του πρωταγωνιστή και ένα συνοφρύωμα όταν του λείπει η καλή του, είναι το αλατοπίπερο μιας καλής αφήγησης.
7. Λίγη υπερβολή στα επίθετα δεν έβλαψε κανέναν
Τουλάχιστον, όχι όταν διηγείται ιστορίες. Περισσότερο θα αιχμαλωτίσετε με το παραμύθι σας τα παιδάκια, αν περιγράψετε την πριγκιποπούλα σαν μια “πανέμορφη σαν ζωγραφιά, κατάξανθη και με μάτια πιο γαλάζια και από τον καλοκαιρινό ουρανό πριγκίπισσα”, αντί για μια “όμορφη κοπέλα”; Ομοίως, η ασπίδα του ιππότη δεν είναι “αστραφτερή”, αλλά “καθρεφτίζει σαν διαμάντι στον ήλιο”.
8. Βάλτε χρώμα στη φωνή σας
Ρυθμός: Να ακολουθείτε την ιστορία. Όσο πλησιάζετε σε συναρπαστικά κομμάτια της, ο ρυθμός των λέξεων πρέπει να επιταχύνεται σταδιακά, μέχρι την κορύφωση. Αν η αγωνία βρίσκεται στο κατακόρυφο, οι λέξεις καλό θα ήταν να βγαίνουν πιο αργά από το στόμα σας.
Τονικότητα: Θα ήταν όμορφο αν μπορούσατε να αλλάζετε τον τόνο της φωνής σας αναλόγως του χαρακτήρα που πρωταγωνιστεί – βαριά φωνή για έναν γεροδεμένο γορίλα, πιο ψιλή για ένα μικροκαμωμένο κοριτσάκι, άγρια για τον κακό της υπόθεσης κ.ο.κ.
Ένταση: Η ένταση του ήχου της φωνής σας θα πρέπει, επίσης, να ποικίλλει, συμβαδίζοντας με τα τεκταινόμενα στην ιστορία. Αν ένα κοριτσάκι κρύβεται κάπου, περιγράψτε την σκηνή ψιθυριστά, δεν θέλουμε να το προδώσουμε. Όταν προκύπτει έκπληξη, ανεβάζουμε την ένταση ξαφνικά.
9. Οι παύσεις είναι χρυσός
Παύσεις. Το αλατοπίπερο που χρειάζεται κάθε ιστορία που σερβίρετε. Μπορείτε να πείτε την ίδια ιστορία χίλιες φορές και να μην κουράσετε κανέναν, αρκεί να σιωπάτε απολύτως στη σωστή στιγμή για να αφήσετε τα παιδιά να αναρωτιούνται: “Θα έχει η ιστορία το ίδιο καλό τέλος, αυτή τη φορά;”. Προσοχή, οι παύσεις να μην είναι ούτε πολύ μεγάλες ούτε πολύ μικρές. Ίσα με δύο βαθιές ανάσες.
10. Βοήθεια από την εξωτερική
Μια καλή ιδέα θα ήταν να χρησιμοποιήσετε κούκλες ή άλλα αντικείμενα για να βοηθήσετε τους νεαρούς ακροατές σας να ακολουθήσουν την ιστορία και να φτιάξουν το σκηνικό στο μυαλό τους. Δεν χρειάζεται κούκλα για κάθε χαρακτήρα, ακόμα και μόνο μία για τον πρωταγωνιστή αρκεί. Βάλτε φαντασία: ο καναπές μπορεί να γίνει κάστρο και οι καρέκλες βράχοι, δέντρα ή ό,τι άλλο θέλετε.
11. Η χαρά της συμμετοχής
Κάντε ερωτήσεις στα παιδιά που σας ακούνε, “αναγκάστε” τα να συμμετάσχουν. “Πού νομίζετε ότι κρύβεται ο θησαυρός;”. “Να μπει ο Κωστάκης στη σπηλιά ή να συνεχίσει το ταξίδι του;”. Θα νιώσουν ότι έχουν την τύχη της ιστορίας στα χέρια τους. Πάντα με μέτρο. Και στο τέλος κάθε ιστορίας, μια καραμέλα στον κάθε ακροατή που βοήθησε (δηλαδή, σε όλους) είναι ό,τι πρέπει!
Με λίγη εξάσκηση, φέτος τις γιορτές, μπορείτε να έχετε τους μικρούς σας συγγενείς να σας παρακαλάνε για μία ακόμα φοβερή ιστορία, όπως “μόνο εσείς μπορείτε να την πείτε”. Τι περιμένετε; Μαζέψτε τα μικρά και …“Μια φορά κι έναν καιρό …”!
