Ζουμπουλάκης Γιάννης
Μελέτη αναδεικνύει τις επιρροές που του άσκησαν ζωγράφοι όπως οι Τσαρούχης, Θεόφιλος, Μαγκρίτ
Με την προϋπόθεση ότι το «αγγελοπουλικό πλάνο» είναι ίσως το πλέον πολυσυζητημένο χαρακτηριστικό του σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου και ότι ...
αναλύσεις επί αναλύσεων _από τις πιο αδύναμες μέχρι τις πιο αριστουργηματικές_ αδυνατούν να προσεγγίσουν το κινηματογραφικό έργο του Αγγελόπουλου, δίχως να περάσουν -αναγκαστικά- από το κεφάλαιο «κάδρο- εικόνα- πλάνο», μια εικαστική προσέγγιση στο έργο του, ακούγεται άκρως ενδιαφέρουσα.
Αυτή ήταν η προσέγγιση του Θανάση Βασιλείου στην μελέτη του «Κινηματογραφώντας σαν ζωγράφος -το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου συναντά τη ζωγραφική» που εκδόθηκε προσφάτως από τις εκδόσεις vakhikon.gr. Λαμβάνοντας υπόψη τις ομολογημένες επιρροές τόσο του ίδιου του σκηνοθέτη όσο και του διευθυντή φωτογραφίας της μεγαλύτερης περιόδου του έργου του, Γιώργου Αρβανίτη, ο συγγραφέας - θεωρητικός (βοηθός του Αγγελόπουλου στην «Σκόνη του χρόνου», καθηγητής για ένα διάστημα στην Σχολή Σταυράκου και εν συνεχεία στο τμήμα κινηματογραφικών σπουδών του πανεπιστημίου Aix - Marseille στη Γαλλία) αναλύει ενδελεχώς τις ταινίες του.
Αρχικώς εστιάζει στο πώς δύο έλληνες ζωγράφοι, ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Θεόφιλος αποτέλεσαν πηγή έμπνευσής του ως εικαστικό ίχνος της συλλογικής ελληνικής μνήμης. Εν συνεχεία, ο συγγραφέας αναφέρεται σε αναπαραστατικούς παραλληλισμούς του αγγελοπολικού έργου με έργα των Ρενέ Μαγκρίτ και Κάσπαρ-Ντέιβιντ Φρίντριχ.
Συγχρόνως, μέσα από μια διαδρομή που ξεκινά από τις θεωρίες του Σίγκμουντ Φρόιντ περί μνήμης, το παράδειγμα του Μαρσέλ Προυστ και την ποίηση του Γιώργου Σεφέρη, επιχειρείται να αναδειχθεί η σχέση της ανάμνησης με την εικόνα και πώς αυτή η διαδικασία κρύβει ένα από τα γοητευτικότερα εικαστικά χαρακτηριστικά του έλληνα σκηνοθέτη. Το ενδιαφέρον δε συνίσταται έτσι, απλά, στο να αποδειχθεί μια οποιαδήποτε εικαστική συγγένεια μέσα από μία σύγκριση πινάκων με πλάνα, αλλά, κυρίως, στο ότι οι Αγγελόπουλος και Αρβανίτης, πολύ συχνά, σκέφτονταν όπως οι ζωγράφοι.
«Η μελέτη του Θανάση Βασιλείου μας δείχνει εμφαντικά ότι η οπτική φόρμα στον Αγγελόπουλο ήταν πάντα μια φόρμα σκέψης» αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου η Σιλβί Ρολέ, καθηγήτρια κινηματογραφικών σπουδών στο πανεπιστήμιο Sorbonne Nouvelle - Paris III. «Αυτός είναι ο λόγος που σκηνοθέτης βρήκε στον Ρενέ Μαγκρίτ έναν "Εν ζωγραφική αδελφό".»
Το μόνο ίσως μειονέκτημα αυτής της ενδιαφέρουσας έκδοσης είναι ότι απουσιάζουν παντελώς οι εικόνες (σκηνών από τις ταινίες του Αγγελόπουλου ή έργων των ζωγράφων) οι οποίες θα βοηθούσαν τον αναγνώστη να αντιληφτεί πολύ πιο άμεσα τις σκέψεις του συγγραφέα.
Η κυκλοφορία του βιβλίου «Κινηματογραφώντας σαν ζωγράφος -το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου συναντά τη ζωγραφική» δεν είναι το μόνο θέμα που φέρνει τον Θόδωρο Αγγελόπουλο ξανά στην επικαιρότητα λίγο πριν από το κλείσιμο δυο χρόνων από την ημέρα θανάτου του σε τροχαίο δυστύχημα (Πέμπτη 24 Ιανουαρίου). Από τις 23 έως τις 29 Ιανουαρίου 2014, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει ολόκληρο το έργο του σκηνοθέτη, το οποίο αυτή τη φορά θα προλογίσουν νέοι σκηνοθέτες, φοιτητές και σπουδαστές.
Οι ταινίες που θα προβληθούν είναι οι «Η εκπομπή» (1968, 23΄), «Αναπαράσταση» (1970, 110΄), «Μέρες του '36» (1972, 110΄), «Ο Θίασος» (1974-75, 230΄), «Οι κυνηγοί» (1977, 165΄), «Ο Μεγαλέξαντρος» (1980, 210΄), «Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη» (1983, 43΄), «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984, 137΄), «Ο Μελισσοκόμος» (1986, 120΄), «Τοπίο στην ομίχλη» (1988, 125΄), «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» (1991, 138΄), «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (1995, 179΄), «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» (1998, 130΄), «Το λιβάδι που δακρύζει» (2004, 200΄) και «Η σκόνη του χρόνου» (2008, 125΄).
Την τελευταία μέρα των προβολών, 29 Ιανουαρίου, θα γίνει μια ανοιχτή συζήτηση, ανάμεσα στους νέους κινηματογραφιστές και θεατές.
