Οι πάσχοντες ασθενείς που προσέρχονταν στο Ασκληπιείο της Περγάμου (το νοσοκομείο της πόλης), το πρώτο πράγμα που αντίκρυζαν στην κεντρική είσοδο ήταν αυτή η μοναδική πινακίδα...
!
!
ΧΑΡΑ
ΤΟΠΡ(Ο)
ΠΥΛΟ
ΧΑΡΑ ΤΩ ΠΡΟΠΥΛΩ
«Ευχαρίστως, μετά χαράς σας υποδεχόμαστε στα προπύλαια, στην πύλη, στην είσοδο (του Ασκληπιείου)…» (ελεύθερη μετάφραση)
«Τα προπύλαια, η πύλη, η είσοδος (του Ασκληπιείου) σας χαιρετά, σας καλωσορίζει… (χαρά ˃ χαίρω)» (ελεύθερη μετάφραση)
Η ευαισθησία των λέξεων στο μικρό γκρεμισμένο αέτωμα του πρόπυλου του Ασκληπιείου της Περγάμου σου κόβει την ανάσα. Όταν το ανακάλυψα, 25 χρόνια πριν, ανάμεσα στα χώματα και στις γόπες των τσιγάρων …σοκαρίστηκα, συγκινήθηκα, έκλαψα!
Τι να πεις γι αυτούς τους υπέροχους, μοναδικούς κι ανεπανάληπτους προγόνους Έλληνες! (Μάνος Ι. Ελευθερίου – Ταξίδι στην Αρχαία Ελλάδα)
«Tα ασκληπιεία ήταν λατρευτικά τεμένη αφιερωμένα στον Aσκληπιό και θεραπευτικά κέντρα όπου οι ιερείς-θεραπευτές (οι Ασκληπιάδες), με τη φώτιση του Ασκληπιού, θεράπευαν κυρίως άτομα που έπασχαν από ψυχοσωματικές διαταραχές.
Τα μεγάλα ασκληπιεία ήταν εντυπωσιακά συγκροτήματα χτισμένα σε τοποθεσίες με φυσικό κάλλος και ευεργετικό κλίμα, ώστε η διαμονή των ασθενών να είναι ευχάριστη και να ενισχύει την ψυχολογία τους. Στη Μικρά Ασία η λατρεία του Ασκληπιού εξαπλώθηκε ταχύτατα, χάρη στη δράση των Ασκληπιάδων. Έχουν καταγραφεί συνολικά περίπου είκοσι ασκληπιεία, στα οποία συνέρρεαν προσκυνητές και ασθενείς από ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο: στην Άβυδο, την Αλεξάνδρεια, την Άντανδρο, το Βυζάντιο και τα Γάργαρα της Τρωάδας, στις Αιγές, την Ελαία, την Κύμη και την Πιτάνη της Αιολίδας, στις Ερυθρές, την Έφεσο, τη Μαγνησία, την Πριήνη και τη Σμύρνη της Ιωνίας, στην Ιεράπολη της Φρυγίας, στις Τράλλεις και την Κνίδο της Καρίας, στο Πέργαμον της Μυσίας και στην Προύσα της Βιθυνίας.
Aπό το πλήθος των ονομαστών ασκληπιείων το πιο ξακουστό ήταν το Aσκληπιείο του Περγάμου. Κατά την παράδοση ιδρύθηκε από τον Αρχία, γιο του Αρισταίχμου. Οι ανασκαφές απέδειξαν ότι ο ναός υπήρχε από τον 4ο αι. π.Χ., αναπτύχθηκε ευρύτερα κατά την Ελληνιστική περίοδο και άκμασε κυρίως στη Ρωμαϊκή, κατά το 2ο αι. μ.Χ. Το Ασκληπιείο ήταν ένα μεγάλο σύμπλεγμα κτηρίων σε ανοιχτό χώρο με στοές. Εκτός από τα οικοδομήματα που εξυπηρετούσαν την ίαση και τη διαμονή των ασθενών υπήρχαν ακόμη βιβλιοθήκη, αίθουσες εκδηλώσεων και θέατρο χωρητικότητας 3.500 ατόμων…» (Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού)
