Ο πολιτισμός έχει πολλές παραμέτρους. Είναι ο ηθικός συντελεστής, ο τεχνολογικός, ο κοινωνικός, ο οικονομικός και ο αισθητικός (καλλιτεχνικός).
Αυτοί οι συντελεστές τροφοδοτούνται από τη φύση του ανθρώπου και μεγαλώνουν ή μικραίνουν από τις ....επικρατούσες οικογενειακές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές, χωροχρονικές, παγκόσμιες και θρησκευτικές συνθήκες.
Κάθε είδος πολιτισμού δημιουργεί μνημεία, εμπράγματες αποδείξεις του ότι υπάρχει και λειτουργεί.
Οι ναοί, οι λατρευτικοί χώροι, η μουσική, τα λεγόμενα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα σχολεία, τα γήπεδα, το διαδίκτυο, τα έργα τέχνης, οι κοινωνικές δομές, αποτελούν διαχρονικά ή και παροδικά έργα.
Ο ηθικός πολιτισμός είναι μια ατομική και συλλογική διαδικασία, όπου τα άτομα μέσω της κοινωνίας, εποικοδομούν ένα πλέγμα αλληλεγγύης, κατανόησης, προστασίας των αδυνάτων και συμπεριφεριολογικών κανόνων ώστε να επικρατεί ο ανθρωπισμός.
Ταυτόχρονα ηθική επιταγή είναι ο σεβασμός του περιβάλλοντος και η οικολογική συνείδηση.
Αντίθετο με τη διασφάλιση των στοιχείων του πολιτισμού, είναι το ένστικτο των ανθρώπων, οι οποίοι χωρίς υπερεγωτικές αναστολές, καταστρέφουν κάθε τι που θα βλαστήσει για τον πολιτισμό με μια ανεξέλεγκτη αρπακτικότητα και επιθετικότητα.
Δεν διστάζουν να γκρεμίσουν ένα παραδοσιακό σπίτι, να κόψουν ένα δέντρο, να μπαζώσουν ένα ρέμα, να κάψουν ένα δάσος, να καταργήσουν ιδρύματα προσφοράς, παιδείας και ανθρωπιάς.
Στη θέση τους εποικοδομούν χρηματικές επενδυτικές δομές, τράπεζες, χρηματιστήρια, και το μόνο που πιστεύουν, είναι η συλλογή χρήματος.
Σύγχρονοι λατρευτικοί τόποι και ναοί είναι οι τράπεζες, που διοχετεύουν στην κοινωνία το μολυσματικό αέρα της διαφθοράς και της προσμονής του κέρδους για τα γεράκια του είδους.
Με τη νοοτροπία αυτή που επεκτείνεται, ο ηθικός πολιτισμός καταρρακώθηκε και αξιόλογα κράτη έχουν μεταβληθεί σε μεταπράτες του πλούτου και αγωγούς διοχέτευσης του μόχθου του λαού στα εκάστοτε αρπακτικά μεγαθήρια.
Παντού ακούς για την ανάπτυξη. Ανάπτυξη ποιών; Ασφαλώς όχι των μισθωτών και συνταξιούχων που αγκομαχούν κάτω από τη συνεχή αφαίμαξη, αλλά της πλουτοκρατίας και του κοινωνικού διχασμού.
Στην ψυχολογία υπάρχει ένας όρος που είναι το Υπερεγώ. Αυτό αποτελεί το κομμάτι της ψυχολογικής μας διάρθρωσης, που ελέγχει την ενστικτώδη και επίκτητη επιθετικότητα.
Συνεπικουρούμενη από την κοινωνική και θρησκευτική συνείδηση, διαμορφώνει ένα κώδικα απαγορεύσεων και αναστολών, κάθε φορά που οδηγούμεθα στην αδικία και πρόκληση κακού στους άλλους. Είναι συνυφασμένο με τις ενοχές και το φόβο ανταποδόσεως.
Σε πολλούς ανθρώπους, που γίνονται όλο και περισσότεροι, το όργανο αυτό (Υπερεγώ), δεν υπάρχει ή δεν λειτουργεί. Έτσι το άτομο και κατ’ επέκτασιν η κοινωνία επιδίδεται σε πράξεις παραβατικότητας, ασυδοσίας, εγκληματικότητας και ο ηθικός πολιτισμός καταρρέει. Τα άτομα που δεν έχουν υπερεγωτική - ηθική συνείδηση, λέγονται ψυχοπαθητικά. Είναι αρρωστημένα, ανίατα κατασκευάσματα μιας επάρατης εποχής.
