31 Ιουλ 2013

Η σκηνοθέτρια που έδωσε φωνή στις γυναίκες


Η Αλίντα Δημητρίου έφυγε στα 80 της χρόνια

Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

Μια σπουδαία όσο και σεμνή γυναίκα...
, η σκηνοθέτρια και αγωνίστρια της Αριστεράς Αλίντα Δημητρίου, δεν υπάρχει πια. 

Αφησε την τελευταία της πνοή χθες τα ξημερώματα, στα 80 της χρόνια, έχοντας
προικίσει τις επόμενες γενιές με μια εξαιρετική κινηματογραφική τριλογία στην οποία αποτυπώνονται οι περιπέτειες, το σθένος και τα οράματα δεκάδων γυναικών κατά την Κατοχή, τον Εμφύλιο και την περίοδο της δικτατορίας.

Η Αλίντα Δημητρίου Ουσιαστικά ησύχασε, καθώς το τελευταίο διάστημα υπέφερε από αφόρητους πόνους. Ταλαιπωρημένη από τα νεφρά της υποβαλλόταν για καιρό σε αιμοκαθάρσεις και ύστερα από εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε τον περασμένο Απρίλιο, η κατάσταση της υγείας της συνεχώς επιδεινωνόταν. Σύμφωνα με την επιθυμία της, η σορός της θα αποτεφρωθεί σε στενό οικογενειακό κύκλο και σύντομα οι δικοί της θα οργανώσουν μια εκδήλωση στη μνήμη της, με την προβολή της τελευταίας ταινίας της «Τα κορίτσια της βροχής».

Γεννημένη στην Αθήνα και με σπουδές σκηνοθεσίας στη Σχολή Σταυράκου, η Αλίντα Δημητρίου μεταξύ 1970 και 1975 δραστηριοποιήθηκε στην οργάνωση κινηματογραφικών προβολών, συμμετείχε σε σεμινάρια για τις ταινίες μικρού μήκους καταγράφοντας και τη σχετική φιλμογραφία κατά την περίοδο 1939-1979 και συνεργαζόταν ως αρθρογράφος και μεταφράστρια με κινηματογραφικά περιοδικά. Από τις λιγοστές γυναίκες που αφοσιώθηκαν στην τέχνη του ντοκιμαντέρ, από τη μεταπολίτευση ώς και το 1994 σκηνοθέτησε περισσότερα από 50 για το υπουργείο Πολιτισμού και την τηλεόραση (βλ. «Σπάτα», «Θέατρο στο Βουνό», «Ανθρώπινα δικαιώματα» κ.ά.), ενώ στη συνέχεια κι ώς το 2003 ασχολήθηκε με το βιομηχανικό ντοκιμαντέρ υπογράφοντας 15 ταινίες για λογαριασμό της ΔΕΗ.

Ευρύτερα γνωστή κι αγαπητή έμελλε να γίνει από το 2008 χάρη στην πολυβραβευμένη της ταινία «Πουλιά στο βάλτο», πρώτο μέρος της επίμονης και συστηματικής καταγραφής της δράσης των γυναικών που «έφτιαξαν Ιστορία», όπως έλεγε η ίδια, κατά την πολύπαθη και καθοριστική για το μέλλον της Ελλάδας δεκαετία του '40. Η Δημητρίου ξεκίνησε αυτήν την περιπέτεια χωρίς «σενάριο» και χωρίς οικονομική στήριξη από πουθενά, με μοναδική έγνοια να συγκεντρώσει μαρτυρίες ανώνυμων γυναικών από διάφορα κοινωνικά στρώματα οι οποίες έδρασαν μέσα απ' τις τάξεις της ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ ενάντια στους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Γυναικών που έχοντας βάλει στην άκρη την προσωπική τους ζωή, όργωναν επί Κατοχής την Αθήνα προσφέροντας συσσίτια, συμμετείχαν σε μποϊκοτάζ ή εκπαιδεύονταν στο να συναρμολογούν με δεμένα μάτια οπλοπολυβόλα, και οι οποίες μετά την απελευθέρωση υπέστησαν απίστευτα βασανιστήρια - από ξυλοδαρμούς και φάλαγγες μέχρι κάψιμο σε σόμπες...


Από «Τα κορίτσια της βροχής» για τις Λαμπράκισσες και για τις γυναίκες του αντιδικτατορικού αγώναΑκολούθησε η ταινία «Η ζωή στους βράχους» (2009) όπου επίσης δόθηκε φωνή σε δεκάδες γυναίκες που πριν καλά καλά ενηλικιωθούν, κυνηγημένες από Χίτες και παρακρατικές ομάδες δωσιλόγων, πολέμησαν στο πλάι του Δημοκρατικού Στρατού και από τις εξοντωτικές κακουχίες που βίωσαν στα βουνά οδηγήθηκαν στα κολαστήρια και τους εξευτελισμούς της Μακρονήσου και των άλλων τόπων εξορίας. Η τριλογία ολοκληρώθηκε με τα «Κορίτσια της βροχής» (2011) με πρωταγωνίστριες παλιές Λαμπράκισσες ή κοπέλες που διαμόρφωσαν τις συνειδήσεις τους μέσα απ' το φοιτητικό κίνημα, αυτές που πήραν μέρος στα γεγονότα της Νομικής και του Πολυτεχνείου κι είδαν έπειτα τον εαυτό τους να συνθλίβεται στα υπόγεια της Μπουμπουλίνας.

Μια ζωή ανένταχη κομματικά, η Αλίντα Δημητρίου πίστευε στην Αριστερά που αντιστάθηκε και μακελεύτηκε, στην Αριστερά που συνιστά το αντίπαλο δέος στην αλαζονεία της εξουσίας. Οπως έλεγε σε πρόσφατη συνέντευξή της, «η άγνοια της μνήμης παθητικοποιεί τα άτομα και τα μεταβάλλει σε άβουλους πολίτες». Κι αυτήν ακριβώς τη μνήμη φρόντιζε, επί σαράντα χρόνια, να διασώσει, διαπιστώνοντας πως στη διαδρομή η αξιοπρέπειά της ατσαλωνόταν όλο και περισσότερο μέσω των σπαρακτικών μαρτυριών που κατόρθωνε να εκμαιεύσει.

* Ανακοινώσεις για το θάνατο της Αλίντας Δημητρίου εξέδωσαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και η ΔΗΜΑΡ.

Από τη «Ζωή στους βράχους» για τις γυναίκες του Δημοκρατικού Στρατού

πηγη

Αντιστοιχισμένο περιεχόμενο

Η Ενημέρωση στην Ελλάδα και τoν Κόσμο