Το 6ο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ - DocFest πραγματοποιείται στη Χαλκίδα από τις 9 ως τις 14 Οκτωβρίου. "Σήμερα έχει την πλήρη αποδοχή και των κινηματογραφιστών.
Τον 1ο χρόνο δεν είχαμε καμία.... πρώτη προβολή στο Φεστιβάλ. Φέτος από τις 60 ταινίες οι 35 κάνουν πρεμιέρα"... δηλώνει με ικανοποίηση ο Καλλιτεχνικός του Διευθυντής, κ. Σταύρος Ιωάννου. Μιλήσαμε μαζί του για το ανεξάρτητο σινεμά τεκμηρίωσης.
- Τι το ξεχωριστό θα βρει στο DocFest ο επισκέπτης-θεατής;
Η Χαλκίδα έχει αυτόν τον ξεκάθαρο χαρακτήρα: είναι Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ. Κάθε χρόνο παίζονται εδώ όλα τα ανεξάρτητα ελληνικά ντοκιμαντέρ που έχουν παραχθεί τους τελευταίους 12 μήνες. Φέτος είναι 60 τον αριθμό. Δεν παίζει -ας πούμε- τα προγράμματα της ΕΡΤ. Έχει μια συγκεκριμένη φιλοσοφία ως Φεστιβάλ. Προβάλλει ανεξάρτητες παραγωγές ή και συμπαραγωγές. Είναι ευπρόσδεκτες οι συμπαραγωγές και γόνιμες.
- Πως εσείς, ένας βραβευμένος σκηνοθέτης, αποφασίσατε να οργανώσετε το DocFest;
Υπήρχε έλλειψη τέτοιου θεσμού στη χώρα μας, την είχα νιώσει κι εγώ ο ίδιος πάρα πολύ έντονα (αισθάνομαι πάντα ενεργός κινηματογραφιστής). Χρειαζόμαστε ένα χώρο όπου να μαζεύονται οι έλληνες δημιουργοί, να δείχνουν τη δουλειά τους, να σχολιάζουνε, να διαγωνίζονται και του χρόνου να επανέρχονται καλύτεροι. Ένα φεστιβάλ στο οποίο το ντοκιμαντέρ να είναι στο προσκήνιο, να είναι ό,τι καλύτερο και περισσότερο μπορούμε να κάνουμε για να το αναδείξουμε.
Η Χαλκίδα επιλέχθηκε γιατί είναι η πατρίδα μου και είχα τη δυνατότητα μέσω των τοπικών φορέων (Δήμος, Περιφέρεια και πριν η Νομαρχία) να χρηματοδοτηθεί η διοργάνωση.
- Οι εθελοντές και ο κόσμος της Χαλκίδας πως αντιδρούν;
Πάρα πολύ θετικά. Απίστευτα θερμά. Έχουμε περίπου 100 εθελοντές, νέα παιδιά της Χαλκίδας. Στις προβολές μας, στη μια αίθουσα τουλάχιστον (δυναμικότητας 400 θέσεων, η άλλη είναι των 300), γίνεται καθημερινά το αδιαχώρητο. Και παίζουμε ντοκιμαντέρ, όχι ταινίες δράσης. Χωρίς εφέ και επώνυμους αναγνωρίσιμους ήρωες ή πρωταγωνιστές. Η πόλη περιμένει με αδημονία το γεγονός και όλοι ζητάνε προγράμματα και καταλόγους των ταινιών, ήδη από την προηγούμενη βδομάδα, για να ενημερωθούν. Ζητάνε επίσης την αφίσα όσοι έχουν μαγαζιά για να την αναρτήσουν.
- Θεματικά που κινούνται οι φετινές συμμετοχές;
Το ντοκιμαντέρ είναι κινηματογράφος της αλήθειας. Η τρέχουσα πραγματικότητα πάντα το επηρεάζει και το τροφοδοτεί. Όχι όπως τους δημοσιογράφους, τα κανάλια ή τα διαδικτυακά μέσα. Αλλιώτικα. Το ντοκιμαντέρ είναι μια άλλη διαδικασία, ένα διαφορετικό φίλτρο, ένα αυτόνομο έργο με πιθανή διάρκεια στο χρόνο.
Μεγάλη ομάδα ταινιών ασχολούνται με την κρίση. Άλλη μεγάλη κατηγορία άφορα ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Μικρότερη μερίδα είναι περιβαλλοντικά θέματα. Λίγα ιστορικά ντοκιμαντέρ. Πορτρέτα φέτος έχουμε ελάχιστα, ίσως 3-4 [Rod Duddley, Κλέφτης Εικόνων, Βιέτ Κώστας, Γιάγκος Μουλιάρης]. Και μερικά περίεργα σκόρπια θέματα αλλά πολύ ενδιαφέροντα.
- Πέρσι ήταν παρόντες Αγγελόπουλος και Ρικάκη, τώρα πια απόντες. Βραβεύσατε τιμητικά και τον κ. Τάκη Παπαγιαννίδη, θεσσαλονικιό δημιουργό! Φέτος ποιους τιμάτε;
Το 6ο DocFest αφιερώνει την έναρξή του στον Θόδωρο Αγγελόπουλο, ο οποίος ήταν κάθε χρόνο παρών και μας στήριζε ηθικά με την παρουσία του. Θα προβάλλουμε τιμητικά το ντοκιμαντέρ του, "Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη" (1983). Υπάρχει αφιέρωμα και στην Λουκία Ρικάκη με τέσσερα ντοκιμαντέρ της. Τιμούμε επίσης τον Νίκο Καβουκίδη (57 χρόνια στο χώρο του κινηματογράφου, που συνοδεύονται από ένα όμορφο φωτογραφικό ταξίδι κι ένα Master Class) και τον Σταμάτη Τσαρουχά, οι οποίοι και θα είναι παρόντες.
Έχουμε κι ένα μεγάλο αφιέρωμα στα 60 χρόνια του 2ου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, με δυο σπουδαία αρχειακά ντοκιμαντέρ, "Εδώ Αθήναι" του Ρούσσου Κούνδουρου και "Ιστορίες Ραδιοφώνου" του Κώστα Μαζάνη. Έχουμε μίνι συναυλίες με πρωταγωνιστές και πρόσωπα του ραδιοφώνου, μια φωτογραφική έκθεση γύρω από το ραδιόφωνο κι ένα αφιέρωμα στα 90 χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής.
- Η σχέση ντοκιμαντέρ - τηλεόρασης είναι ακόμη ευεργετική;
Η δημόσια τηλεόραση ήταν παλιότερα τροφοδότης του ελληνικού ντοκιμαντέρ. Πλέον έχει πολλά χρόνια να παράξει έστω κι ένα ντοκιμαντέρ. Πάρα πολλά χρόνια! Ό,τι παίζει είναι επαναλήψεις. Τώρα με τα 100 χρόνια της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης έγινε μια προσπάθεια παραγωγών στην ΕΤ3 αλλά είναι δημοσιογραφικού και τηλεοπτικού ενδιαφέροντος. Τέτοιου τύπου δουλειές γίνονται συνεχώς, δεν σταματούν (αλλά δεν μας αφορούν).
Η Ελληνική Τηλεόραση σταμάτησε να χρηματοδοτεί ντοκιμαντέρ γιατί θεώρησε ότι της αρκούν αυτά τα "μεγάλα ρεπορτάζ" των 5-10 δημοσιογράφων, οι οποίοι είναι "αποκαλυπτικοί" και δεν ξέρω τι άλλο. Κάποια φεστιβάλ επικρότησαν το έργο τους, ότι τελικά "αυτό είναι ντοκιμαντέρ" (το μεγάλο ρεπορτάζ εννοώ) αγνοώντας ότι το ντοκιμαντέρ είναι κινηματογράφος, έχει κανόνες, έχει αισθητική και χίλια άλλα δυο πράγματα κι όχι απλώς μια "αποκάλυψη". Βέβαια, το θέμα είναι πολύ σημαντικό και στο ντοκιμαντέρ ως ντοκουμέντο αλλά το ζήτημα είναι η διαχείρισή του και πως φτάνει αυτό στο θεατή.
- Πως βλέπετε την πορεία του ελληνικού σινεμά τεκμηρίωσης;
Το τηλεοπτικό μοντέλο για πάρα πολλά χρόνια επηρέασε και τους έλληνες ντοκιμαντερίστες. Σήμερα αυτό άλλαξε πια. Το αβαντάζ του σύγχρονου ντοκιμαντέρ είναι ότι μπορείς πια να πεις ή να καταγράψεις την ιστορία που θέλεις με πολύ λίγα χρήματα. Το απογοητευτικό είναι ότι δεν έχει ανταποδοτική αγορά.
Από αυτά τα 60 φετινά ντοκιμαντέρ [15 μεγάλου και 20 μικρού μήκους στο Διαγωνιστικό, τα υπόλοιπα στο Πανόραμα], τα 50 είναι ενδιαφέροντα για το κοινό, πιστεύω. Δεν υπάρχει μέσο να τα προβάλλει, ούτε εταιρία διανομής. Το έχω εκφράσει και ως πρόταση να υπάρξει έστω ένα κανάλι προβολής.
Ακόμη, δεν είναι εύκολο να πλησιάσεις μια ξένη αγορά. Για να μπεις στην αγορά υπάρχουν κανόνες, δε γίνεται με φεστιβαλικές μεθόδους και μάρκετ. Θέλει ικανό μάνατζερ και τακτική, τα οποία μας λείπουν και δε μπορούμε να προωθήσουμε τίποτα. Αν κάποιο ντοκιμαντέρ "ξεφεύγει" και βρίσκει δρόμο, αυτό είναι η εξαίρεση του κανόνα.
08/10/2012
