Κάθε χρόνο τα Φεστιβάλ με ιστορικές αναπαραστάσεις προσελκύουν ολοένα περισσότερο κόσμο.
Πρόκειται για μια εναλλακτική ψυχαγωγία στην ύπαιθρο, όπου καθένας μπορεί να μετατραπεί σε μεσαιωνικό ιππότη ή να πολεμήσει τον... Ναπολέοντα.
Οι ιστορικές αναπαραστάσεις έγιναν ιδιαιτέρως δημοφιλείς σε παλαιές πόλεις της Ρωσίας. Πηγή: RIA Novosti
«Και συ γιατί δεν πηγαίνεις να ταΐσεις τα γουρούνια όπως όλες; Άντε πήγαινε να ψήσεις κανένα καρβέλι. Δεν είναι γυναικεία δουλειά να βυθίζεις πλοία...», είπε με άγριο ύφος ο υψηλόσωμος στρατιώτης φρουρός που φορούσε πλεκτή μεταλλική πανοπλία, κοιτώντας με από την κορυφή ως τα νύχια.
Στο άκουσμα αυτών των λόγων οποιαδήποτε συνειδητοποιημένη φεμινίστρια θα μπορούσε άνετα να κατεβεί σε απεργία, να κάψει το σουτιέν της και να τηλεφωνήσει στον δικηγόρο της. Ωστόσο, στο χώρο του φεστιβάλ «Πρώτη πρωτεύουσα της Ρωσίας» μάλλον δεν θα της δώσουν σημασία, καθότι στις αρχές του Μεσαίωνα ήταν ακόμη πολύ νωρίς για να ψηφιστούν νόμοι για τα γυναικεία δικαιώματα. Εγώ, βέβαια, αν δεν μου είχαν υποσχεθεί μια ναυμαχία, σίγουρα δεν θα πήγαινα στο φεστιβάλ. Η επιθυμία μου, όμως, να βυθίσω ένα καράβι με δέκα ανθρώπους πάνω του με έκανε να ξεπεράσω την αποστροφή μου για τις ιστορικές αναπαραστάσεις.
Στις ρίζες της Ρωσίας.
Ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ-αναπαραστάσεις του πρώιμου Μεσαίωνα είναι η «Πρώτη πρωτεύουσα της Ρωσίας», που διεξάγεται κοντά στο χωριό Στάραγια Λάντογκα, στην όχθη του ποταμού Βολχόφ στην περιφέρεια Λενινγκράντ. Σύμφωνα με την «Αφήγηση των περασμένων χρόνων», το παλαιότερο από τα χρονικά που έχουν διασωθεί, το 862 οι κάτοικοι της Λάντογκα προσκάλεσαν στη γη τους τον Βαράγγο Ριούρικ (Σκανδιναβό ηγεμόνα), ο οποίος αργότερα έμεινε στην ιστορία ως ο θεωρούμενος ιδρυτής του ρωσικού κράτους. Όσο και να διαρκέσει η διαμάχη σχετικά με τις αληθινές ρίζες του ρωσικού κράτους, η Λάντογκα είναι μια από τους διεκδικητές του τίτλου της προγονικής πόλης, μαζί με το Κίεβο και το Νόβγκοροντ.
Το 2012 η πρώτη πρωτεύουσα της Ρωσίας γιόρτασε τα 1250 χρόνια της και οι οργανωτές στη Λάντογκα αφιέρωσαν σε αυτή την επέτειο το φετινό φεστιβάλ. Η μεσαιωνική πριγκίπισσα με τη μακριά ξανθή πλεξούδα και το επίχρυσο διάδημα στο κεφάλι, υποδεχόταν τους επισκέπτες στην είσοδο του Ιστορικού καταυλισμού.
«Επιθυμείτε να γίνετε αληθινή χωριάτισσα του Μεσαίωνα;», με ρώτησε κρατώντας ένα μικρό κουδούνι.
«Όχι».
«Τότε ίσως... αγρότισσα;»
«Όχι».
«Τότε, δεν ξέρω. Πηγαίνετε να ταΐστε τα γουρούνια. Παίξτε «Λάπτα» (ένα είδος παλαιού μπέιζμπολ)...», είπε η πριγκίπισσα μπερδεμένη και στράφηκε να προϋπαντήσει το επόμενο γκρουπ των επισκεπτών.
Τα δρώμενα του φεστιβάλ εκτυλίσσονταν σε τρεις χώρους: Στον Ιστορικό καταυλισμό με το μεσαιωνικού τύπου φαγητό, τη «Λάπτα» και τους γελωτοποιούς, στο κάστρο της Στάραγια Λάντογκα με τις μάχες και τους εντυπωσιακούς πολεμιστές με τις πλεγμένες από σίδερο πανοπλίες, και στο νερό με τα πλοιάρια της εποχής και τις ναυμαχίες.
Στον καταυλισμό τα πάντα έσφυζαν από ζωή: Τα παιδιά χαίρονταν παρακολουθώντας την εργασία των σιδηρουργών στα ανοιχτά για το κοινό εργαστήρια, οι μεγάλοι έπαιζαν το παραδοσιακό ρωσικό παιχνίδι «Λάπτα», έπιναν σπιτική μπίρα και έριχναν με τα τόξα.
«Προσοχή, κεφαλοθραύστης!», φώναξε ένας από τους φύλακες όταν δύο συμμετέχοντες στις μονομαχίες επίδειξης βγήκαν από τα όρια του κύκλου που τους είχε παραχωρηθεί. Ο κεφαλοθραύστης γλίστρησε από τα χέρια του άτυχου πολεμιστή και καρφώθηκε στο έδαφος κοντά στο εργαστήριο κεραμικής.
«Αυτό δεν είναι τίποτα. Πέρυσι ένα δόρυ ξέφυγε και πήγε κατευθείαν στα κεραμικά...», παραπονέθηκε η ιδιοκτήτρια ενός εργαστηρίου. «Και όλα αυτά επειδή ο κόσμος έρχεται εδώ χωρίς να έχει ιδέα. Θέλεις να κουνάς πέρα-δώθε τον κεφαλοθραύστη; Τότε προπονήσου...». Οι πρόθυμοι να μετρήσουν τις δυνάμεις τους στις μάχες με τις γροθιές, στις ομαδικές συγκρούσεις και στις μονομαχίες, ήταν υπεραρκετοί. Επιπλέον κίνητρο ήταν ότι στους επισκέπτες που συμμετείχαν μοίραζαν ακριβή αντίγραφα μεσαιωνικών στολών.
Σλάβες Αμαζόνες.
Ανάμεσά τους τράβηξε την προσοχή μου μια γυναικεία φορεσιά με δερμάτινη ζώνη και φούστα πλεγμένη από σίδερο. Όπως εξακρίβωσα, αυτή ήταν η ενδυμασία των μυθικών αμαζόνων της σλαβικής φυλής, οι οποίες ζούσαν στις ακτές της Βαλτικής θάλασσας. Εγκαταλείποντας την καλύβα με τις στολές, κατευθύνθηκα με σίγουρο βήμα προς το μέρος με τα πλοιάρια, παίρνοντας μαζί ένα ξεχασμένο μικρό δόρυ που ήταν ακουμπισμένο στα τείχη του κάστρου.
Μια ομάδα πολεμιστών με κοντάρια έπαιρνε θέση μάχης υπό το ρουθούνισμα των μάλλον ευχαριστημένων χοίρων και τη βοή από την κοντινή αγορά μεσαιωνικών ειδών. Ελίχθηκα επιδέξια ανάμεσα στους Βαράγγους πολεμιστές, τους χοίρους και τους γελωτοποιούς με τις μικρές κιθάρες, και σκόνταψα αδέξια στις παρατημένες από κάποιον μπότες μαζί με την πανοπλία, πέφτοντας με ορμή σε έναν μικροκαμωμένο πολεμιστή. Ήταν προφανές ότι η στολή τού έπεφτε μεγάλη: Το μεταλλικό κράνος που θα έπρεπε να του κλείνει το πρόσωπο μέχρι τη μύτη, έφτανε ως το πηγούνι, ενώ κουβαλούσε κρατώντας χαμηλά και με κόπο την ασπίδα.
«Είσαι πολεμιστής από τον Τόπο των γυναικών;» ενδιαφέρθηκε ο πολεμιστής μιλώντας τη μεσαιωνική ρωσική.
«Φυσικά και είμαι πολεμιστής. Δεν βλέπεις το δόρυ;», του απάντησα με κάποιο θράσος εγώ.
«Είναι μικρό ακόντιο, και όχι δόρυ. Σε ποια φρουρά ανήκεις;»
«Στην “Ουλβγκάρντα”», απάντησα χωρίς δισταγμό, κατονομάζοντας τη μόνη φρουρά των οργανωτών την οποία γνώριζα.
«Βλέπεις τους δικούς σου; Το πλοίο σου είναι το πρώτο από δεξιά».
Προσπερνώντας κάτι παιδιά με κοντάρια, κίνησα προς τον πολυπόθητο στόχο, το ξύλινο πλοίο. Στο φεστιβάλ, χάρις στις προσπάθειες όσων συμμετείχαν, αλλά και των επισκεπτών, συναρμολογήθηκαν πέντε ιστορικά πλοιάρια τα οποία συμμετείχαν σε αγώνες και στις ναυμαχίες.
Ύστερα από πολλές αντιρρήσεις, μου επέτρεψαν να καθίσω στο σκάφος, δίπλα από τον τιμονιέρη. Τι κρίμα που οι επιθυμίες δεν εκπληρώνονται πάντα με την πρώτη. Ύστερα από μερικές μάχες με το εχθρικό πλοίο, αντί να αντικρίσω τους πολεμιστές να πέφτουν με τις βαριές στολές τους μέσα στο νερό, τελικά βρέθηκα εγώ εκτός σκάφους.
«Αμαζόνα, πώς είσαι;», με ρώτησαν οι άντρες της φρουράς τραβώντας με πάνω στο πλοίο.
«Έσπασα το νύχι μου», απάντησα με φωνή που έτρεμε από το κρύο, αναλογιζόμενη ότι ίσως θα ήταν καλύτερο να είχα μείνει στη στεριά και να τάϊζα τα γουρούνια.
Ζούν στις αναπαραστάσεις
Στο κάστρο έπεφτε η νύχτα, οι μάχες σταμάτησαν, τα πλοία ήταν αραγμένα στην προκυμαία. Δίπλα από τα τείχη οι γελωτοποιοί έπαιζαν φολκ, ενώ οι επισκέπτες και οι μετέχοντες περιπλανούνταν στο ξέφωτο.
«Για μένα όλο αυτό δεν είναι παιχνίδι, είναι η ζωή μου», είπε ένας νεαρός πολεμιστής που είχε χτυπήσει για τα καλά το σαγόνι του. «Περνώ όλο το καλοκαίρι στα φεστιβάλ, αρχικά στη Βιάτσκαγια στορόζκα, τώρα στη Λάντογκα, μετά στο Γκοροντσέ, στο Σεργκέγιεφ Πασάντ, στο Βόινοβο. Παντού τα ίδια πρόσωπα, τα ίδια βλέμματα... Φυσικά και οι νέοι είναι αρκετοί. Κάποιοι παραμένουν. Μου αρέσουν οι αναπαραστάσεις επειδή εδώ μπορεί να τα αγγίξεις όλα με τα ίδια σου τα χέρια, να τα δοκιμάσεις, να δώσεις μάχη...».
Κάθε χρόνο οι ιστορικές αναπαραστάσεις προσελκύουν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον του κοινού, το οποίο είναι κορεσμένο από τα καθιερωμένα θερινά φεστιβάλ. Αυτή η εναλλακτική προσέγγιση της ψυχαγωγίας στην ύπαιθρο κερδίζει σημαντικό έδαφος παρασύροντας δεκάδες και εκατοντάδες ανθρώπους. Στη Ρωσία το ενδιαφέρον αυτό συνέπεσε και με μια άλλη σημαντική ημερομηνία. Τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την περίφημη μάχη του Μποροντινό. Προς τιμήν της στις 1 και 2 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί στην πεδιάδα του Μποροντινό η διεθνής γιορτή στρατιωτικής ιστορίας «Ημέρα του Μποροντινό», η πιο εντυπωσιακή αναπαράσταση στην ιστορία της Ρωσίας.
Τη γιορτή αυτή ονειρεύονται όλοι οι νέοι γνωστοί μου, που συμμετείχαν στο φεστιβάλ της Λάντογκα. «Για να νικήσεις στη μάχη του Μποροντινό, θα χρειαστεί να σπάσεις περισσότερα νύχια...», με «καθησύχαζαν» οι πολεμιστές, στήνοντας τα αντίσκηνα για τη νύχτα. Οι τελευταίες ακτίνες του ήλιου χάθηκαν κάπου μακριά πέρα από τη δεξιά όχθη. Τα γουρούνια ρουθούνιζαν ελαφρά, ενώ οι πολεμιστές με τις γυναίκες και τα ευχαριστημένα παιδιά τους συνωστίζονταν δίπλα από τη φωτιά. Από το δάσος έφτανε ο ήχος της κιθάρας.
rbth.gr
