Αναδρομική Έκθεση―Πινακοθήκη Κυκλάδων, ΣΥΡΟΣ
Εγκαίνια 4 Αυγούστου 2012
Διάρκεια ως τις 2 Σεπτεμβρίου 2012
Αληθινό πανόραμα της ζωγραφικής δημιουργίας του Αλέξη Βερούκα αποτελεί η μεγάλη αναδρομική έκθεση που, με τίτλο ...... «Αλέξης Βερούκας–Ζωγραφική 1992-2012», εγκαινιάζεται στην Πινακοθήκη Κυκλάδων στις 4 Αυγούστου στο πλαίσιο των Ερμουπολείων 2012. Η έκθεση διοργανώνεται από τον Οργανισμό Πολιτισμού-Αθλητισμού Σύρου με την επιμέλεια του Γιώργου Αλτουβά.
Στην έκθεση παρουσιάζονται πενήντα έργα που καλύπτουν όλη την εικαστική πορεία του καλλιτέχνη και αναδεικνύουν τις διαφορετικές πλευρές της και την εξέλιξή της στο πέρασμα του χρόνου. Ειδικότερα η έκθεση καλύπτει τη διαδρομή του ζωγράφου από την «εξωτερική στην εσωτερική όραση». Από την εποχή που κυριαρχούν στη δουλειά του οι όψεις πόλεων, σπιτιών, δρόμων, ή ακόμα και αρχαίων θεάτρων, ως την πρόσφατη δουλειά του, όπου ο Αλέξης Βερούκας στρέφεται από τα εξωτερικά αντικείμενα στον εσώτερο εαυτό του. Μια απογύμνωση που χρειάζεται τόλμη να την ομολογήσει κανείς και εκφράζει μέσα από τις στάσεις του σώματος ενδότερες καταστάσεις της ψυχής.
«Προσπαθώντας να πιάσω την άκρη του νήματος στην αφήγηση του Αλέξη Βερούκα. Και αφηγούμαι στη ζωγραφική, για μένα την πεζογράφο, δεν θα μπορούσε να σημαίνει παρά την αβεβαιότητα του χρώματος που καλείται να υποστηρίξει τη γραμμή και την αγωνία της γραμμής που καλείται να επιβάλει τους όρους της στο χρώμα», γράφει η Μάρω Δούκα στο κείμενό της για τη ζωγραφική του Αλέξη Βερούκα, στον κατάλογο της έκθεσης. «Γραμμή και χρώμα στην υπηρεσία ενός αεικίνητου φιλάνθρωπου βλέμματος ακατάπαυστα τροφοδοτούμενου από το συναίσθημα που καλείται κι αυτό με τη σειρά του να συνομιλήσει εριστικά με την ταξιθέτρια λογική. Η νηφαλιότητα του τοπίου που ακυρώνει τη φθορά, ο οξύς πόνος του σώματος που αποστρέφεται την ωραιοπάθεια, η αδιαλλαξία της ανάγκης που ματαιώνει τον συμβιβασμό, η επιμονή του χώρου που αντιστέκεται στη μακαριότητα. Από τη μια περίοδο στην άλλη, εδώ και είκοσι χρόνια, με τις αισθήσεις του στον τροχό, από το ένα ταξίδι στο επόμενο, από το έξω και από το ψηλά προς το πλησίον και το ένδον, αμφίδρομα, πάντα με τις ίδιες πολυμήχανες εμμονές του ο Αλέξης Βερούκας αλλά και πάντα πολιορκητής–
εκπορθητής ανικανοποίητος– των ορίων του.»
“Βλέπω τα συμπαντικά έργα του Αλέξη Βερούκα από το 1994”, γράφει στο κείμενο της η Ίρις Κρητικού και συνεχίζει: «Κοίτες μεσημβρινών λεωφόρων ξεχύνονται στην Αθήνα και το Παρίσι, ποταμοί δομημένης ύπαρξης πλέουν ορμητικά ως τον Πειραιά και τη Μαδρίτη. Εξακολουθητικά αμείλικτος καίει ο ήλιος, επάνω από το κίτρινο τεντόπανο στην πλατεία Ομονοίας. Στίχοι αλεξανδρινών ποιημάτων και σπαράγματα μάταιων χρησμών γραπώνονται στα βυθισμένα κοίλα των αρχαίων θεάτρων. Αιχμηρές εξέδρες δυτικών λουτροπόλεων αιωρούνται στην αιθάλη του ορίζοντα. Απαλοί ανατολικοί θόλοι συνωμοτικά περιθάλπτουν τις ηδονές που το βλέμμα αφουγκράζεται. Αρχετυπικοί ραδινοί νεαροί άνδρες εγκαθίστανται κατά μόνας ή σε διπλά σιωπηλά πορτραίτα, χορογραφώντας με προσήλωση τη σκιά τους. Περιπλανώμενα αδέσποτα -φοβισμένα σκυλιά, παιδιά και ενήλικες συνεστραμμένοι στα τέσσερα-, αδέξια επιχειρούν να ισορροπήσουν μπροστά στο θανάσιμο ερώτημα της Σφίγγας. Θραύσματα δροσερών μαρμάρων, παραληρηματικά γεωμετρικά μοτίβα μωσαϊκών, μονοχρωματικές ζώνες ελεγχόμενης διέλευσης ή ερωτικής συνεύρεσης: από στροβίλους και ψευδαισθήσεις, από κινδύνους και παραισθήσεις χτισμένα τα αξέχαστα δάπεδα του ζωγράφου.Βαθύφωνα μπλε, σφαγμένα κόκκινα και χωνεμένες ώχρες συνομιλούν: έτσι συστήνονται τα ακρογωνιαία χρώματα μιας ρέουσας και έκπαγλης τονικής πρωτογένειας. Θνήσκοντα και ξανά σκιρτώντα πεδία μάχης -ιδού οι μεγαλειωδώς απροετοίμαστοι για το αναπάντεχο περιστατικό αλλά και για τον ωσεί επιθετικό χρωστήρα καμβάδες του: όσο λιγότερος ο χρόνος που απομένει, τόσο εναγώνια μεγαλύτερες οι διαστάσεις της αναμέτρησης. Και εσχάτως, ετούτες οι εκτυφλωτικά γενναιόψυχες αυτοαναφορικές αφηγήσεις της ζωγραφικής του που μας αφήνουν εκστατικά αμήχανους, εκείνες οι αλλεπάλληλες και αμφίσημες εκρήξεις χειρονομιακού κενού και σχεδίου, διαφάνειας και σωματοποιημένου όγκου και χρώματος, εκτεθειμένης σάρκας και άυλου εκτοπίσματος, αυτές οι εξαίσιες θραυσματικές ασκήσεις απελπισίας και αυτογνωσίας, απέχθειας και έρωτα, αποστροφής και ανάγκης, συνωστισμένες σε παραμορφωτικά ζοφερά κελύφη: βιαιοπραγίες ύπαρξης και συνύπαρξης του ενός και των δύο, ωμοφαγία των σωμάτων και θνησιγένεια του εαυτού και του άλλου, λεπίδες λόγων και πράξεων στην κόψη του τότε, του τώρα και του ξανά», καταλήγει η Ίρις Κρητικού.
«Η ζωγραφική», λέει ο δάσκαλος του Βερούκα, Λεονάρντο Κρεμονίνι, «έχει κάτι από την ερωτική πράξη, γιατί κάνω έρωτα σημαίνει αισθάνομαι με τη μέγιστη ένταση τον εαυτό μου και τον άλλον. Ο έρωτας όμως έχει επίσης αυστηρή δομή όταν είναι κάτι παραπάνω από παιχνίδι. Η καθαρή, η αμιγής ευχαρίστηση, χωρίς το αντίθετό της, την αυστηρότητα, την αμφισβήτηση και αμφιβολία είναι κατά τη γνώμη μου μοναχική ουτοπία. Ο έρωτας αρχίζει μέσα στη δύσκολη και αμοιβαία συνέργεια ευχαρίστησης και αυστηρότητας, συνέργεια του εγώ με τον άλλον». Ο Αλέξης Βερούκας μοιράζεται το έργο του με τον άλλον, καταφέρνοντας κυρίως να αποπνέει μια πλαστική ηθική απορία της γνώσης και των αρετών της καθαρής ζωγραφικής», γράφει σε παλιότερο σημείωμά του ο Τάκης Μαυρωτάς.
Να σημειώσουμε ότι η έκθεση στην Πινακοθήκη Κυκλάδων Σύρου πραγματοποιείται μετά την ατομική έκθεση του ζωγράφου στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στο Βερολίνο, με τίτλο «Vincti sumus», η οποία διήρκεσε ως τις 11 Ιουλίου και παρουσίασε έργα της τελευταίας δουλειάς του καλλιτέχνη, από τη συλλογή του Θανάση Μιχαηλίδη.
Ο Αλέξης Βερούκας φοίτησε στο εργαστήριο γραφικών τεχνών CERULEUM στη Λωζάννη και σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο “Institut d’Art et Archéologie”, Σορβόννη, Paris IV. Από το 1988 έως το 1995 σπούδασε ζωγραφική (εργαστήριο Leonardo Cremonini) και λιθογραφία (εργαστήριο Abraham Hadad) στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ENSBA) του Παρισιού.
Ατομικές εκθέσεις του έχουν φιλοξενηθεί στην Galerie Flak (Παρίσι), στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, στην Γκαλερί Έψιλον (Θεσσαλονίκη), στην Art Athina 2011 (Thanassis Frissiras Gallery), ενώ το 2004 στην Exposition PIAC κέρδισε το Βραβείο του Εθνικού Συμβουλίου του Μονακό.
Διάρκεια έκθεσης στην Πινακοθήκη Κυκλάδων: 4 Αυγούστου (8.00 μ.μ.) ως τις 2 Σεπτεμβρίου 2012. Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 10.30-13.30 και 19.00-22.00 (εκτός Δευτέρας πρωί). Η έκθεση συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο.
